وقتی معمار ایرانی خانه قدیمی خود را بازسازی می‌کند

احتمالاً شما هم مانند بیشتر افراد، مجذوب ساختمان‌ها و سازه‌های خلاقانه‌ای هستید که معمارها، طراحی می‌کنند! از جدیدترین و گران‌ترین ساختمان‌های تجاری و ویلاها که سرفصل خبرها را به خود اختصاص داده گرفته تا آپارتمان‌های ساده کوچک و مدرن!

 البته بیشتر ما اطلاعات بسیار کمی درباره طراحی نمای بیرونی و هدف معمار از خلق اشکال و اجسام خاص داریم اما درک طراحی داخلی و چیدمان فضای خانه برای ما بسیار ساده‌تر است.

 این واقعیت که معمارها به‌عنوان شغل، خانه‌های زیبای متعددی را در طول سال خلق می‌کنند، این تصور را ایجاد می‌کند که پیش از هر کاری حتما برای خود خانه‌ای خاص و بسیار زیبا طراحی کرده‌اند؛ اما حقیقت این است که طراحی و ساخت خانه شخصی یک امر بسیار پرهزینه است.

 اگرچه برای بسیاری از معمارها، طراحی و ساخت خانه خود از دشوارترین موضوعات و در عین حال شیرین‌ترین رویاهاست؛ اما رویایی است که برای تمام معمارها امکان تحقق ندارد و گاهی یک رؤیای دور باقی می‌ماند!

 اما خبر خوب اینکه بازسازی به کمک معماران آمده تا این رویا را برایشان دردسترس‌تر قرار دهد. 

داستان جذاب بازسازی این خانه قدیمی و دوست‌داشتنی شماره ۷، توسط معمار هنرمندش را در ادامه دنبال کنید تا ببینید یک معمار داخلی چطور آرزوهایش با بازسازی برآورده شده است.

 ۱-داستان خانه شماره ۷ چیست؟

 گروه معماری امرداد ( کامران کوپایی) کارفرمای پروژه به‌عنوان یک معمار، همیشه در این فکر بوده: خانه‌ای که برای خود طراحی می‌کنم می‌بایست چگونه و چه شکلی باشد؟

قصه شیرین شروع بازسازی این پروژه را از زبان خود معمار بخوانید:

همسر من نقاش و مجسمه‌ساز است؛ ما ساکن آپارتمانی بودیم که نه فضای کافی برای فعالیت‌های هنری و نه انرژی درخور روحیه زوجی هنرمند داشت. پس تصمیم بر فروش آن آپارتمان ملال‌آور و خرید خانه‌ای در حد توان گرفتیم.

 با وجود محدودیت در بودجه و زمان فقط می‌توانستیم به دنبال خانه‌ای میان‌سال با ساختی نه‌چندان جدید باشیم و به‌سرعت به بازسازی آن بپردازیم.

 از بخت‌بلند و یاری اقبال، ما خریدار همان اولین خانه‌ای شدیم که مشاور املاک نشانمان داده بود؛ بدون دیدن خانه‌ای دیگری. 

شاید کمی عجیب می‌نمود؛ ولی من این خانه را حتی پیش از دیدن درون آن پسندیده بودم؛ آن هم برای شمارهٔ پلاکی که نشانی از نیک‌بختی در خیال من داشت. پلاک خانه شماره ۷ بود. عددی که در باور ایرانیان دارای جایگاه ویژه‌ای است.

بعد از دیدن داخل خانه، علاقهٔ ما به او دوچندان شد؛ پلانی ساده با فضایی مناسب داشت، اگرچه کمی گرفته به نظر می‌رسید؛ اما روشن بود که با اندکی تغییرات می‌توان خانه را به وضعیت مطلوب ارتقا داد.

۲-تماشای خانه شماره ۷ از قاب خوگر؟

 خانه‌ای رنگی، پرانرژی و هنرمندانه! از آن خانه‌هایی که مهمان‌خانه، با چند پله بالاتر از سایر قسمت‌ها جدا شده و این سبک بیشتر در خاطرات کودکی و مهمانی‌های آن روزها یافت می‌شود تا در دنیای واقعی!

 قوس‌هایش شما را به درون خانه دعوت می‌کند و رنگ‌ها، آثار هنری، تابلوهای نقاشی و دکوراسیون منحصر به فردش هویت این زوج هنرمند را به‌خوبی به ما نشان می‌دهد!

رنگ‌ها به این خانه جانی ویژه بخشیده‌اند و از آنجا که با هارمونی درست کنار هم قرار گرفته‌اند، فضایی چشم‌نواز خلق کرده که هیچ بیننده‌ای از تماشای آن سیر نخواهد شد.

رنگ آبی تیره کاشی‌های کف نشانی از اصالت ایرانی دارد و رنگ‌های وسایل دیگر در گوشه و کنار خانه، حس زندگی را القا می‌کند.

 این خانه با ما به زبان شیرینی سخن می‌گوید و ساکنینش را با لحنی دلچسب و دلربا معرفی می‌کند!

۳- خانه شماره ۷ کجای ایران است؟

خانه پلاک ۷ در ایران، شهر اصفهان، چهارباغ بالا، کوچه هدایتی قرارداد.

 تاریخ بازسازی: ۱۳۹۷
مساحت زمین: ۳۱۰ مترمربع
مساحت ساخته شده: ۲۵۰ مترمربع

این خانه به دلیل جذابیت و بازسازی هنرمندانه جوایز زیر را به خود اختصاص داده:

•  رتبه‌ اول- بخش طراحی داخلی فضاهای مسکونی در اولین جایزه ملی آجر در معماری معاصر ایران
•  رتبه اول- مشترک در دسته بازسازی جهت کاربری جدید (Renovation) در هفتمین مسابقه طراحی داخلی ایران معاصر
•  برنده A’ Design سال ۲۰۲۱ میلادی در دسته طراحی فضای داخلی و نمایشگاه

 ۴- چالش‌های طراحی خانه شماره ۷؟

 شنیدن داستان چالش‌ها از زبان معمار شیرین‌تر است، او می‌گوید:

“چالش اول این بود که برای اسباب‌کشی و تحویل آپارتمان ۱۰۱ روز فرصت داشتیم؛ به این معنی که طراحی و اجرا می‌بایست تنها ظرف ۱۰۰ روز به پایان می‌رسید و با وضعیتی که خانه در آن بود کمتر کسی باور داشت که چنین کاری انجام‌شدنی باشد!

از همان روز اول فرایند ساخت و طراحی توامان آغاز شد؛ اما نه به روش‌های معمول. چراکه، فرصتی برای برداشت و تهیه نقشه‌ها و سه‌بعدی و تصویرسازی وجود نداشت.

 طراحی، پیوسته در محل و در طول زمان اجرا، انجام می‌شد و گهگاهی برای پیشبرد کار کارگاه کروکی‌هایی ساده تهیه می‌شد. در واقع تمامی نقشه‌ها و ترسیماتی که از پروژه موجود است پس از اتمام خانه و برای مسابقات معماری آماده شده است.”

 تمامی فرایند تخریب ۱۵ روز به طول انجامید.

“چالش دوم، سازه بنا بود که نیاز شدید به تقویت داشت. به توصیه مشاور ایستایی، استحکام‌بخشی نقاط حساس صورت گرفت و تخریب عناصر اضافی به‌سرعت انجام شد. 

در این میان آنچه این فرایند را دشوارتر می‌ساخت، تنگی وقت و هزینه‌های پیش‌بینی نشده‌ای بود که صرف اصلاحات می‌شد زیرا بودجه به‌شدت محدود بود.”

“چالش بعدی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی فرسوده بود و گرمایش و سرمایش به‌وسیله بخاری و کولر آبی تأمین می‌شد که گرمایش به پکیج و رادیاتور ارتقا یافت. 

و در آخر چالش نهایی این موضوع بود که که سازماندهی فضایی و عملکردی خانه در عرض به سه بخش تقسیم می‌شد، اگرچه فضاها از لحاظ عملکردی مستقل بودند؛ اما کمترین ارتباطی با یکدیگر نداشتند و همین باعث تنگی و دلگیری خانه می‌شد که با افزایش ارتباط بین این بخش‌ها و ایجاد گشایش در میان آنها این موضوع حل شد.”

۵- ویژگی بارز خانه شماره ۷ از نظر خوگر؟

از دیدگاه خوگر استفاده از قوس و منحنی در نماهای بیرونی و داخلی و برش‌ها در خانه شماره ۷ بسیار جذاب است و بر این اعتقاد هستیم که قوس نیم‌دایره به‌خاطر فرم خالصی که دارد، باعث ایجاد حس عمیقی از آرامش شده و تأثیر مطلوبی بر بیننده می‌گذارد.

زیبایی این قوس‌ها در هر گوشه از خانه پخش شده است و حتی درهای کابینت‌های بالایی از نعمت حضور آن، بی‌بهره نمانده‌اند.

 جالب است بدانید در خانه شماره ۷ برای صرفه‌جویی در هزینه و زمان، نیمی از دیوارهای تراشیده شده با همان بافت آجری حفظ شده است. حتی بخشی از طاق ضربی ناهارخوری و آشپزخانه بدون پوشش باقی‌مانده که این ویژگی‌ها از دیدگاه خوگر بسیار دوست‌داشتنی است.

 همچنین معمار سعی کرده که از مصالح بازیافتی در سقف مهمان‌خانه همین‌طور برای کف استفاده کند. کاشی آبی اصفهان که نسبت به سنگ و سرامیک ارزان‌تر و باحال و هوای خانه هماهنگ است هم دقیقا به همین دلیل انتخاب شده است.

حتی به‌جای دستگیره آماده برای کمد و کابینت، از وزنه‌های ۷۵ گرمی که در آهنگری سال‌ها مشتری نداشت، استفاده شده، ایده‌ای بسیار ارزان!

 ویژگی قابل‌توجه دیگر این بود که معمار می‌گوید همسر هنرمندش همیشه دوست داشت در خانه‌ای زندگی کند که امکان تبدیل سریع به یک گالری موقت را دارا باشد. به همین علت در نورپردازی از تجهیزاتی استفاده شده که این امکان را فراهم می‌کند. همچنین، دیوارهای ساده خاکستری همراه با کمی بافت آجر، میزبان انواع تابلوهای نقاشی هستند.

 و در نهایت جالب است بدانید ۱۰۰ روز بعد از اولین روز شروع اجرا، پروژه کامل به اتمام رسیده و تصادفی در این خانه، ۱۳ قوس نیم‌دایره اجرا شده که بسیار زیبا و چشمگیر چه در فضای داخلی و چه در نما به نظر می‌رسد.

 گالری تصاویر خانه شماره ۷: