طراحی خانه سفید در قشم
هفته گذشته درباره ساخت‌وساز بی‌رویه در شمال ایران صحبت کردیم، شما هم فکر می‌کنید که تخریب طبیعت بکر و ویلاسازی فقط در شمال ایران اتفاق افتاده؟
سخت در اشتباهید! اگر معماری‌های رنگارنگ نامتجانس قشم و هرمز را دیده باشید، شاهد خوبی برای این موضوع است که ساخت خانه دوم و ویلای تعطیلات یا اقامت موقت به جنوب ایران هم انتقال‌یافته، البته نگرانی من به‌عنوان یک معمار، ساخت‌وسازهای جدید نیست؛ بلکه ناهمگونی حاصل از ساخت نامتناسب در بافت روستاها و همین‌طور فرهنگ متفاوتی هست که به آن سرزمین وارد می‌شود!
حالا که به‌اندازه کافی گله و شکایت کردیم، باید قدردان نمونه پروژه‌های خوب هم باشیم! مثل هفته گذشته که ویلای چمستان را به‌عنوان یک مثال خوب در شمال ایران معرفی کردیم، حالا قصد معرفی پروژه‌ای را داریم که یک نمونه عالی در جنوب ایران محسوب می‌شود.
این پروژه‌ها اثبات کرده‌اند که اگر ساخت‌وساز در بافت بومی به‌درستی انجام شود حتی می‌تواند بافت روستا را تقویت و اثرات مثبتی ایجاد کنند.
با بررسی معماری این خانه‌ی رو به دریا در روستایی در قشم با خوگر همراه باشید:
۱-داستان خانه رو به خلیج‌فارس چیست؟
این خانه در روستای در حال گسترش گاچو در قشم قرار دارد و گروه معماری کوشک طراحی این پروژه را به عهده گرفت است.
جالب است بدانید علاقه شهروندان غیربومی برای اسکان در جزیره قشم مبنای شروع طراحی بوده است.
این پروژه معماری توسط کارفرمایش به شرطی به تیم طراحی کوشک واگذار شده که یک ساختمان کوچک فرسوده ۴۰ مترمربعی موجود در زمین باقی بماند و داستان طراحی و شکل‌گیری خطوط طراحی از این نقطه آغاز شده است!
خانه سفید در قشم از ترکیب دو باکس کوچک و بزرگ تشکیل شده که از طریق مسیر کوچکی به هم متصل شده‌اند و دو باکس کوچک‌تر به‌عنوان بادگیری مدرن در بام این باکس‌ها قرار گرفته است.
بادگیرها و همین‌طور قسمت‌هایی از نما دارای ناودانی برای خروج آب باران است و این باکس‌های بزرگ و کوچک از طریق پلکان و مسیرهایی به هم مرتبط شده‌اند.
در تصویر زیر به‌طور مشخص آنچه گفتیم را می‌توانید ببینید.
یک سمت از نما (در قسمت بالایی ساختمان) به تابی مجهز شده که منظره خیلی خوبی را برای ساکنان ایجاد می‌کند! حتماً شما هم مثل ما با دیدن این عکس دلتان می‌خواهد حتی یکبار هم که شده روی تاب بنشینید و از منظره این بافت روستایی و دریای اطراف لذت ببرید:
![بافت روستایی]()
۲-تماشای خانه رو به خلیج‌فارس از قاب خوگر؟
اگر از بالای آسمان قشم به این روستا بنگرید این خانه مانند مرواریدی سفیدرنگ لب ساحل دریا جا خوش کرده!
خانه‌ای مدرن اما با ریشه بومی و مستقیماً رو به خلیج‌فارس!
این خانه با چشمانی معصوم به دریا خیره شده و گفت‌وگوی دل‌انگیزی با دریا برقرار می‌کند. رنگ سفیدش با جلوه‌ای از نظم و پاکی در دریا سایه انداخته و در جزیره می‌درخشد!
۳- خانه رو به خلیج‌فارس کجای ایران است؟
خانه سفید در ایران، جزیره قشم روستای گاچو قرار دارد.
تاریخ طراحی: سال ۱۴۰۰
مساحت: ۱۰۰ متر‌مربع
این خانه به دلیل جذابیت طراحی، عنوان فینالیست جایزه معمار | ۱۴۰۲ در بخش|مسکونی تک‌واحدی را به خود اختصاص داده است.
۴- چالش‌های طراحی خانه رو به خلیج‌فارس؟
در طراحی خانه محدودیت‌ها مانع طراحی دلخواه معماران نشده حتی اگر این محدودیت نبودِ گاز باشد!
بله روستای گاچو هم مثل کل قشم فاقد گاز شهری است و فرسودگی شبکه برق هم در این منطقه زیاد است؛ بنابراین بحث انرژی یکی از دغدغه‌های اصلی تیم طراحی بوده است.
از آنجایی که گاچو یک روستای خانوادگی است و همه ساکنان آن با یکدیگر ارتباط دارند، وجود تعاملات بین اهالی روستا برای طراحان بسیار مهم بوده تا طرح معماری جدید در تعاملات و همین‌طور از نظر بصری اختلال ایجاد نکند.
۵- ویژگی بارز خانه رو به خلیج‌فارس از نظر خوگر؟
موقعیت مکانی پروژه در جزیره زیبا و باستانی قشم است که دارای پیشینه‌ای از معماری سنتی جنوب است، به همین دلیل در طراحی ویژگی‌های بارز و جالبی در نظر گرفته شده است. برای مثال چون این خانه در ورودی اصلی روستا قرار داشته معماران سعی کردند تا در طراحی خانه حتی ساخت‌وسازهای آینده روستا را مدنظر قرار دهند و از الگویی مناسب در طراحی تبعیت کنند!
از سوی دیگر ویژگی دیگری که برای خوگر بسیار جالب و مهم بود استفاده از تکنیک‌های بومی برای مصرف انرژی در خانه در فصل‌های میانی سال است. در واقع این خانه یک خانه به‌اصطلاح غیرفعال است!
حتما می‌پرسید خانه غیرفعال یا منفعل به چه معناست؟ یعنی خانه‌ای که مصرف انرژی خیلی کمی دارد و نیاز به انرژی کمی برای گرمایش یا سرمایش فضا دارد!
البته دستیابی به این کاهش مصرف انرژی نیاز به تغییر در رویکرد طراحی دارد که در این خانه به‌خوبی توسط معمارها اجرا شده است!
وِیژگی دیگری که توجه خوگر را به خود جلب کرد استفاده از الگوهای ساده معماری سنتی روستا در خانه برای آسایش بصری ساکنان محلی و توجه به همخوانی با بافت بومی منطقه بود. همان‌طور که در مقدمه گفتیم یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که باید در ساخت‌وساز بافت روستایی مورد‌توجه قرار گیرد که معمارهای این پروژه به‌خوبی از پس این رسالت مهم برآمده‌اند.
جالب است بدانید در ساخت خانه از متریال‌های بازیافتی برای کاهش کربن مثل برگ‌های خرما خشک یا قطعات چوبی قدیمی قایق‌های بازنشسته قایقرانی محلی استفاده شده است که ایده‌ای هوشمندانه و درعین‌حال دوستدار محیط‌زیست است.
گالری تصاویر خانه رو به خلیج‌فارس:
