مسئله انتخاب خاک گلدان به نظر دیگر چالش نیست؛ اما واقعیت اینجاست که هنوز در این خصوص اشتباهات زیادی روی می‌دهد. با چه مدرکی حرف می‌زنیم؟ وقتی به گل‌فروشی‌های سطح شهر می‌رویم و عده‌ای را می‌بینیم که به دلیل انتخاب اشتباه خاک گلدان، باعث خشک شدن گلشان شده‌اند. در واقع نتیجه نهایی با آن چیزی که انتظارش را داشتند، متفاوت بود. این مسئله باعث شد تا یک بار برای همیشه هرآنچه باید در خصوص بهترین خاک گلدان را بدانید، برایتان بنویسیم. پس مطالعه ادامه این مطلب را از دست ندهید.

منظور از خاک گلدان چیست؟

یکی از اشتباهات در خصوص خاک گلدان این است که برخی از خاک باغ یا باغچه استفاده می‌کنند. البته نمی‌گوییم که از این خاک استفاده نکنید؛ اما باید احتیاط کرد. به خاک گلدان باید مواد معدنی خاصی اضافه کرد تا بتواند محل عالی برای رشد گیاهان مختلف باشد. ترکیب خاک گلدان به صورتی است که مانع از فشرده شدن بیش از حد یا باز شدن آن شود. هر یک از این عوامل بر کیفیت خاک و در نتیجه رشد گیاه تأثیرگذار خواهد بود. البته هر گل و گیاهی نیاز به مواد معدنی مخصوص به خودش را دارد که این اطلاعات رو باید از گل‌فروش یا جست‌وجو بپرسید.

آیا خاک باغچه برای گلدان مناسب است؟

چونکه در بالا به این مسئله اشاره کردیم، بد نیست که به این پرسش هم پاسخ دهیم:

خاک باغچه در حالت ایده آل بهترین خاک گلدان است؛ اما باید گفت که شرایط خاک باغچه با شرایط خاک گلدان متفاوت است. برای خاک گلدان باید موادی اضافه کرد تا هم تنفس خاک بهتر شود و هم اینکه به ریشه خاک آسیب نرسد. برای همین در بالا نوشتیم که استفاده خالی از خاک باغچه نمی‌تواند همیشه بهترین انتخاب باشد. یکی از مشکلات مربوط به خاک باغچه در تراکم آن‌ها است؛ در واقع فشردگی زیادی وجود دارد که می‌تواند به ریشه آسیب جدی وارد کند.

به هیچ وجه از خاک سطحی و معمولی زمین استفاده نکنید. این خاک حتی برای ساختمان‌سازی هم استفاده نمی‌شود. خاک‌های مخصوص دارای ترکیب خاصی هستند که استفاده از آن‌ها را برای کاربردهای موردنظر امکان‌پذیر می‌کند.

 خاک مناسب گیاهان باید چگونه باشد؟

خاک مناسب برای انواع گیاهان باید دارای ویژگی‌هایی باشد. البته این ویژگی بیشتر مربوط به مواد تشکیل‌دهنده آن است که در ادامه توضیح داده‌ایم.

خاک‌ گلدان را می‌توان از چندین لحاظ تقسیم‌بندی کرد. از نظر اندازه، خاک گلدان به ۴ دسته زیر تقسیم می‌شود:

• شن با اندازه قطر بین ۰.۲ تا ۲ میلی‌متر
• ماسه با اندازه قطر بین ۰.۲ تا ۰.۰۲ میلی‌متر
• سیلت با اندازه قطر بین ۰.۰۲ تا ۰.۰۰۲ میلی‌متر
• رس با اندازه قطر کمتر از ۰.۰۰۲ میلی‌متر

البته فقط این نیست. بلکه ذرات تشکیل‌دهنده خاک گلدان هم باید مورد بررسی قرار بگیرد. در حالت کلی خاک گلدان، پرلیت، کمپوست، شن و کود مواد پرکاربرد در تشکیل بهترین خاک گلدان هستند. بسته به نوع کاربرد باید درصد مواد تشکیل‌دهنده متفاوت را به کار ببرید.

خصوصیات بهترین خاک گلدان و خاک مناسب مرکبات

هر نوع خاک گلدان که بخواهید استفاده کنید، باید خصوصیات مخصوصی داشته باشد که در ادامه ویژگی‌های آن را برای شما نوشته‌ایم:

• خاک باید زهکشی مناسب داشته باشد. حالا زهکشی مناسب به چه معناست؟ یعنی اینکه بتواند آب اضافی را از خود عبور دهد و هم اینکه آب را به‌اندازه کافی در خود جذب کند. استفاده از خاک ماسه‌ای و رسی به دلیل سبک و سنگین بودن مناسب نیستند؛ برای اینکه هر خاک ماسه‌ای باعث می‌شود تا املاح معدنی همراه با آب خارج شوند و خاک رسی، آب را در خود جذب کرده که می‌تواند به ریشه آسیب جدی برساند.
• خاک باید منفذ مناسبی برای عبور هوا داشته باشد.
• PH مناسب برای خاک باید بین ۵.۷ تا ۷ باشد. این PH باعث می‌شود تا هم مواد غذایی لازم به خوبی جذب شوند و هم اینکه امکان رشد کرم‌های مفید را می‌دهد.
• مواد آلی لازم را برای رشد گیاه باید آماده کنید. نیتروژن، کلسیم، فسفر، پرلیت و کمپوست از مواد غذایی لازم هستند که خاک گلدان برای رشد خود نیاز دارد. هر یک از این مواد خاصیت مخصوص به خود را دارد و نیاز است که مورد استفاده قرار بگیرد.
• در خاک گلدان نباید از مواد آلاینده با هدف سم‌زدایی استفاده می‌شود. این مواد می‌توانند به‌راحتی بر رشد گیاهان تأثیر منفی بگذارد.
• نکته مهم در خصوص چگونگی طرز تهیه خاک گلدان مربوط به ترکیب آن است. در ترکیب فقط خاک نیست؛ بلکه باید مواد معدنی و کود و دیگر مواد لازم هم استفاده کنید. اینکه درصد هر یک چقدر باشد، به نوع گیاه هم متفاوت است. بهتر است که حتماً قبل از خرید، میزان درصد ترکیب خاک موردنظر خود را بررسی کنید تا بتوانید انتخاب عالی داشته باشید.
• برخی معتقد که باید ظرف داخل گلدان را خیس کرد و برخی دیگر چنین ادعایی را ندارند و بیان می‌کنند که خود خاک رطوبت خود را دارد. بهتر است که بر اساس خاک و گیاه خود تصمیم بگیرید که از کدام استفاده کنید.

شیر و ویتامین خاک چیست؟ 

حتماً اطلاعات لازم را در خصوص شیر و ویتامین گیاه قبل از استفاده به دست بیاورید.

مشکل اصلی اینجاست که بسیاری دانش کافی در خصوص مواد و میزان درصد و غیره ندارند و واقعاً هم یک مسئله سخت و پیچیده است. پس باید چه کار کرد؟ اول از همه بهتر است که خاک گلدان خود را از مراکز معتبر خریداری کنید.

 فروشگاهی که خود فروشنده اطلاعات کافی در خصوص انواع خاک گلدان داشته باشد. بعد اینکه اطلاعات لازم در خصوص مواد تشکیل‌دهنده خاک روی بسته نوشته شده است. فقط دقت داشته باشید که به دنبال برندهای معتبر باشید. برندی که معتبرش باشد، اطلاعات کافی و مناسب را روی جعبه محصول نوشته است.

ارگانیک یا مصنوعی؟

این یک دعوای همیشگی بین طرفداران محیط زیست و فروشندگان است. خاک‌های گلدان مصنوعی در بازار وجود دارند که مواد معدنی لازم را در خود برای رشد گیاهان موردنظر دارند. یکی از ادعاها در خصوص خاک مصنوعی این است که مواد معدنی به داخل زمین سرایت می‌کند و در دراز مدت می‌تواند به آلوده شدن منابع طبیعی آسیب برساند. همچنین اینکه این مواد روی رشد گیاهان هم تأثیرگذار هستند و سلامت انسان را تهدید می‌کنند. در مقابل، تولیدکنندگان هم ادعا می‌کنند که در آزمایش‌های خود تأثیر مخرب این مواد رد شده است و جای نگرانی وجود ندارد.

به هر حال بهتر است که در درجه اول از خاک‌ها و مواد ارگانیک استفاده کنید. این خاک‌ها درصد PH مناسبی دارند و از مشکلات مواد شیمیایی یا مصنوعی در آن‌ها خبری نیست.

شما از چه خاکی برای گلدان استفاده می‌کنید؟

نمی‌توان یک فرمول کلی برای همه خاک‌ها بیان کرد. این مسئله به نوع گیاه و مکان استفاده و همچنین شرایط آب و هوایی شما بستگی دارد. توصیه ما این است که حتماً از فروشنده اطلاعات لازم را بگیرید. البته فروشنده زمانی می‌تواند به شما کمک کند که بداند شما قصد پرورش چه گیاهی را دارید.