روش درمان التهاب روده در کودکان
سالانه هزاران کودک و نوزاد در سراسر جهان به بیماری التهاب روده (IBD) مبتلا می‌شوند؛ بنابراین آشنایی با روش درمان التهاب روده در کودکان می‌تواند نگرانی والدین درباره این موضوع را کمتر کند. در این بیماری قسمت‌هایی از روده ملتهب شده و کودک علائمی مانند درد شکم، گرفتگی عضلات، خون در مدفوع و اسهال مزمن را تجربه می‌کند. در ادامه این مقاله، با دلایل، علائم و روش‌های درمان این بیماری بیشتر آشنا خواهیم شد.
بیماری التهاب روده چیست؟
بیماری التهابی روده (IBD) یک اصطلاح پزشکی برای توصیف التهاب مزمن دستگاه گوارش است. این بیماری به ۲ شکل کرون و کولیت اولسراتیو بروز می‌کند. با این حال، تشخیص دقیق نوع بیماری در کودکان بسیار دشوار است و از هر ۱۰ کودک یک نفر مبتلا به کولیت نامشخص است. کولیت نامشخص به این معنی است که پزشک نمی‌تواند به‌طور قطعی بگوید که آیا التهاب روده ناشی از بیماری کرون است یا کولیت اولسراتیو.
همچنین نوع دیگری از التهاب روده با شروع بسیار زودرس (VEO-IBD) وجود دارد که در کودکان کمتر از ۶ سال تشخیص داده می‌شود. این بیماری نادر اما جدی با بیماری کرون و کولیت اولسراتیو متفاوت است و علائم بسیار شدیدتری ایجاد می‌کند.
التهاب روده زودرس می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد فرد شده و معمولا به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهد. همچنین، این بیماری اغلب با جهش‌های ژنتیکی مرتبط است و می‌توان آن را با آزمایش خون تشخیص داد.
علائم بیماری التهابی روده
قبل از بررسی روش درمان التهاب روده در کودکان باید با علائم آن آشنا باشیم. علائم این بیماری از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. با این حال علائم عمومی بیماری التهاب روده عبارت‌اند از:
- اسهال، به‌ویژه اسهال خونی
- وجود خون در مدفوع
- مدفوع سیاه یا شبیه به قیر
- احساس درد در شکم
- احساس خستگی و ضعف جسمانی
- کاهش وزن و از دست دادن اشتها
- خون‌ریزی از رکتوم (بخش پایانی روده بزرگ)
- کم‌خونی ناشی از خون‌ریزی شدید
- تب و استفراغ
- احساس درد در مفاصل و پوکی استخوان
- التهاب چشم
- اختلال در عملکرد کبد و کلیه‌ها
- بثورات پوستی
- ایجاد زخم در دهان
اگر کودک شما در حال تجربه کردن علائم ذکرشده است، توصیه می‌کنیم برای بررسی بیشتر فورا به دکتر گوارش مراجعه کنید. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری التهاب روده می‌تواند باعث تغییر در بافت غدد درون‌ریز شود و اختلالات غدد درون‌ریز می‌تواند بر روند بیماری التهاب روده تاثیر منفی بگذارد. بنابراین توصیه می‌کنیم اگر کودک شما به این بیماری مبتلا است، برای کنترل بهتر بیماری به بهترین دکتر غدد تهران مراجعه کنید.
بیماری التهابی روده چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علت اصلی بروز بیماری التهابی روده هنوز مشخص نیست؛ اما پزشکان ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را دلیل این بیماری می‌دانند. اولین قدم در درمان بیماری التهابی روده این است که نوع التهاب مشخص شود. برای انجام این کار، پزشک تاریخچه بیماری‌های کودک را بررسی کرده و او را به‌طور فیزیکی معاینه می‌کند. سایر آزمایش‌هایی که پزشک برای تشخیص بیماری استفاده می‌کند، عبارت‌اند از:
- آزمایش خون برای اندازه‌گیری نسبت گلبول‌های قرمز به کل گلبول‌های خون، گلبول‌های سفید، پلاکت و پروتئین واکنش C (معیار التهاب)
- نمونه مدفوع برای بررسی التهاب یا عفونت
- آندوسکوپی فوقانی برای بررسی مری، معده و ابتدای روده کوچک
- کولونوسکوپی برای بررسی روده بزرگ
- مطالعات تصویربرداری سی‌تی‌اسکن (CT scan) و ام‌آرآی (MRI)
۳ روش درمان التهاب روده در کودکان
متاسفانه بیماری التهاب روده درمان قطعی ندارد؛ بنابراین هدف از درمان، کنترل و مدیریت بیماری است. تیم مراقبت از کودک ممکن است از روش‌های زیر برای درمان این بیماری استفاده کند:
۱. تغییر رژیم غذایی
در حال حاضر بهترین روش برای کنترل بیماری التهاب روده، تغییر رژیم غذایی است. اجتناب از برخی غذاها و پیروی از یک رژیم غذایی که متخصص تغذیه برای کودک در نظر می‌گیرد، می‌تواند به کنترل علائم کمک کند.
۲. مصرف دارو
علاوه بر رژیم غذایی، تجویز دارو نیز یک روش برای درمان التهاب روده در کودکان است. داروهایی که برای کنترل این بیماری تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:
- آمینوسالیسیلات‌ها (۵-ASA): این داروها شبیه آسپرین بوده و التهاب دیواره روده را کاهش می‌دهند.
- تعدیل‌کننده‌های ایمنی (Immunomodulators): این دارو اغلب برای درمان بیماری التهاب روده که با کاهش فعالیت سیستم ایمنی همراه است، استفاده می‌شود. این دارو معمولا برای بیمارانی تجویز می‌شود که به سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند.
- داروهای بیولوژیک (Biologics): این داروها زمانی استفاده می‌شوند که بیماری به سایر داروها پاسخ نمی‌دهد یا سایر داروها برای فرد عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. این داروها معمولا به‌صورت تزریقی تجویز می‌شوند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها (Antibiotics): پزشک در برخی موارد از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت و التهاب روده استفاده می‌کند. مترونیدازول (metronidazole) و سیپروفلوکساسین (ciprofloxacin) رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های هستند که برای کنترل این بیماری تجویز می‌شوند.
۳. عمل جراحی
اگر کودک به هیچ‌یک از روش‌های درمانی پاسخ ندهد، ممکن است پزشک عمل جراحی را پیشنهاد دهد. روش جراحی در بیماری التهاب روده از نوع کرون، رزکسیون نام دارد. در این روش قسمتی از روده که ملتهب شده برداشته می‌شود. با این حال، ممکن است عفونت دوباره به قسمت‌های دیگر روده سرایت کرده و بیماری عود کند.
همچنین، روش جراحی برای کودکان مبتلا به بیماری التهابی از نوع کولیت اولسراتیو، کولکتومی نام دارد. در این روش، بخشی یا تمام روده بزرگ برداشته شده و قسمتی از روده کوچک به شکل راست‌روده جراحی می‌شود. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که پیوند مغز استخوان یا سلول‌های بنیادی می‌توانند برای درمان نوزادان و کودکان مبتلا به بیماری التهاب روده از نوع VEO، موثر باشند.
جمع‌بندی
کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری التهابی روده نیازهای متنوعی دارند که شامل مدیریت دارو، اصلاح رژیم غذایی، نظارت بر رشد و تکامل، عمل جراحی و حمایت روانی است. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم در صورت ابتلای کودک‌تان به این بیماری تحت نظر یک متخصص گوارش مجرب باشید. شما می‌توانید از طریق سایت نوبت دهی مطب درمانکده با مجرب‌ترین متخصصان گوارش در سراسر کشور آشنا شده و در صورت تمایل نوبت خود را به‌صورت اینترنتی ثبت کنید.