بایدها و نبایدهای نورپردازی در سبک مینیمال

معماری به سبک مینیمال یک اصل کلی دارد که همه چیز آن بر مبنای همین یک اصل می‌چرخد؛ یعنی همان مثل معروف انگلیسی Less is more یا به بیان خودمان هرچه کمتر، بهتر. این رویکرد افرادی را جذب می‌کند که دوست ندارند در فضاهای شلوغ زندگی کنند و دیدن یک دیوار بزرگ ساده با یک تابلوی نه‌چندان بزرگ، آن‌ها را آزار نمی‌دهد.

اگر شما هم خودتان را چنین فردی می‌دانید و قصد دارید خانه خود را به سبک مینیمال تزیین کنید، احتمالاً برایتان این سؤال پیش خواهد آمد که نورپردازی در سبک مینیمال چه الزاماتی دارد و اصولاً کدام روش نورپردازی مینیمال است؟ 

برای گرفتن پاسخ این سؤالات، این مقاله را تا انتها بخوانید.

اهمیت نور طبیعی در سبک مینیمال چیست؟

همان اصل مهمی که اول مقاله گفتیم، جواب این سؤال را می‌دهد. وقتی مبنا بر این است که تا می‌توانیم فضا را شلوغ نکنیم؛ یعنی باید سراغ وسایل روشنایی مصنوعی برویم و تا می‌توانیم از نور طبیعی برای روشن‌کردن خانه استفاده کنیم.

اگر سریال سال‌های دور از خانه (اوشین) و کارتون ای کیو سان را یادتان باشد، احتمالاً درهای کشویی خانه‌های ژاپنی را یادتان هست. این درها طوری ساخته شده بودند که بتوانند حداکثر نور طبیعی را وارد خانه کنند و ازآنجایی‌که ژاپنی‌ها به‌نوعی بنیان‌گذار سبک مینیمال محسوب می‌شوند، در نورپردازی به سبک مینیمال هم از خانه‌های ژاپنی الهام می‌گیرند. 

بر همین اساس، پنجره‌های بزرگی که معمولاً از کف تا سقف امتداد دارند، از مهم‌ترین عناصر دکوراسیون مینیمال هستند و دیوارهای دارای رنگ روشن و وسایل تزیینی حداقلی به کمک آن‌ها می‌آیند تا تأثیر نور طبیعی در خانه بیشتر شود.

برای روشنایی خانه، نوع نورپردازی مینیمال را انتخاب کنید 

ازآنجایی‌که قرار نیست مثل ژاپنی‌های باستان شما هم کمی بعد از غروب آفتاب و خاموش‌کردن شمع‌ها بخوابید، لازم است که از منابع نور مصنوعی هم برای روشن نگه‌داشتن خانه در شب و ایجاد تعادل در نورپردازی خانه کمک بگیرید. 

انواع نورپردازی به سبک مینیمال شباهت زیادی به نورپردازی سبک مدرن دارد. خواندن فهرست زیر، این ادعا را ثابت می‌کند:

نورپردازی توکار و خطی 

چراغ‌های توکار و خطی به جزء جدایی‌ناپذیر نورپردازی به سبک مینیمال تبدیل شده‌اند و ازآنجایی‌که قرار نیست دیده شوند، به مینیمال نگه‌داشتن فضا کمک می‌کنند و در عین حال، می‌توان آن‌ها را به عنوان نور محیطی دورتادور اتاق اجرا کرد.

مثلاً در خانه زیر، نورپردازی خطی در سقف و نزدیکی دیوار، مکمل نور وارد شده از پنجره غول‌پیکر اتاق است:

چراغ‌های آویز (فلاس استرینگ)

می‌توانید از این چراغ‌ها هم به عنوان نور اصلی و هم به عنوان نور موضعی استفاده کنید. بعضی از آن‌ها در بازار کشورمان با نام فلاس استرینگ مشهور شده‌اند و معمولاً سیم بلندی دارند که می‌توانید آن را به اشکال مختلف دربیاورید و به عنوان یک وسیله تزیینی به کار ببرید. کاربرد این لامپ را در خانه زیر می‌بینید:

لوستر مینیمال

لوسترهایی که در نورپردازی به سبک مینیمال به کار می‌روند معمولاً بیشتر از یک لامپ دارند و در طراحی آن‌ها از خطوط صاف و اشکال هندسی ساده استفاده شده است. لوسترهای آویز معمولاً کاربرد کمتری در سبک مینیمال دارند و گاهی اوقات ممکن است از آن‌ها برای روشن‌کردن میز ناهارخوری، جزیره آشپزخانه و … استفاده شود. مثل خانه زیر:

از نوع دیواری لوستر مینیمال هم معمولاً بیشتر در نورپردازی دیوار شاخص یا سرویس بهداشتی استفاده می‌شود:

آباژور مینیمال

آباژورهای مینیمال هم معمولاً به عنوان مکمل نورپردازی در سبک مینیمال به کار می‌روند و از انواع آباژور ایستاده و رومیزی آن‌ها می‌توانید در گوشه‌های دنج خانه و اتاق‌خواب استفاده کنید.

مثلاً آباژور ایستاده زیر می‌تواند همراه خلوت کتاب‌خوانی شما باشد:

احتمالاً آباژور رومیزی زیر هم همراه دل‌نوشته‌های آخر شب شما خواهد بود:

مهم‌ترین نکات انواع نورپردازی در سبک مینیمال

مهم‌ترین نکته انواع نورپردازی در سبک مینیمال این است که اگر خواستید به جز نور محیطی از تجهیزات نورپردازی دیگری استفاده کنید، این تجهیزات باید حداقلی و در ساده‌ترین شکل ممکن باشند و اگر آباژور یا چراغ آویز خاصی چشمتان را گرفت، باید آن را به عنوان نقطه کانونی طراحی یا مکمل دیوار شاخصتان به کار ببرید. به جز این نکته، نکات زیر را هم در کاربرد انواع نورپردازی در سبک مینیمال دریابید:

• نورپردازی خطی در سقف، با یکی از مهم‌ترین اصول سبک دکوراسیون مینیمال یعنی استفاده از خطوط متمایز و صاف قرابت زیادی دارد و تقریباً هیچ راهی وجود ندارد که بی‌خیال آن شوید. به همین دلیل بهتر است این نوع نورپردازی را هنگام بازسازی یا دکور کردن برای بار اول، به فضا اضافه کنید.
• اگر قرار نیست سبک دکوراسیون خانه هم مینیمال باشد، می‌توانید نور خطی را بی‌خیال شوید و برای روشن‌تر کردن خانه، از ترکیب نور آباژور و لوستر مینیمال استفاده کنید.
• اگر در مناطق شلوغ شهر زندگی می‌کنید و خانه شما با برج‌ها و آپارتمان‌های متعدد احاطه شده، احتمالاً بهره کمی از نور طبیعی دارید. در این حالت بهتر است سراغ سبک نورپردازی دیگری بروید.
• سبک مینیمال بر هماهنگی تمامی اجزا و تقارن استوار است. به همین دلیل بهتر است سبک طراحی انواع عناصر نورپردازی شما یکسان باشد. البته می‌توانید برای نورپردازی دیوار شاخص یا آباژورهای رومیزی استثنا قائل شوید.
• این هماهنگی در مورد انتخاب گرما و رنگ نور هم صدق می‌کند.
• تا جایی از اصول نورپردازی به سبک مینیمال پیروی کنید که سلامت شما به خطر نیفتد. نور کم می‌تواند هم به چشم‌ها و هم به سلامت روان شما آسیب بزند. برای جلوگیری از این موضوع، از نورپردازی چندلایه (ترکیب نور محیطی، آویز و چندلایه) استفاده کنید.
• اگر میانه خوبی با لوسترهای دیواری ندارید و نمی‌خواهید فضای خانه شبیه ادارات و هتل‌ها شود، می‌توانید از نور خطی دور آینه سرویس بهداشتی، تابلوها و … استفاده کنید.

۱۴ ایده برای نورپردازی در خانه‌های مینیمال

سفت‌وسخت بودن اصول نورپردازی به سبک مینیمال به این معنا نیست که نمی‌توانید خلاقیت به خرج دهید و قرار است خانه شما شبیه به سایر خانه‌های مینیمال دیگر باشد. با کمک ایده‌های زیر می‌توانید تفاوت ایجاد کنید:

ایده‌های نورپردازی در سبک مینیمال برای پذیرایی

در خانه زیر از نورپردازی خطی روکار استفاده شده و با کمک این سبک نورپردازی، فضاهای مختلف پلان باز خانه را تفکیک کرده‌اند:

اگر نمی‌توانید از عناصر دکوراسیونی کلاسیک و مدرن دل بکنید، مثل خانه‌ زیر، نورپردازی را به سبک مدرن انجام دهید:

اگر هم دوست دارید به اصول وابسته باشید، می‌توانید مثل خانه زیر حتی پایه‌های میز ناهارخوری را با لوستر و رنگ پارچه صندلی‌ها را با کوسن‌های دم پنجره و دیوارها هماهنگ کنید:

برای ورودی خانه هم می‌توانید مثل خانه زیر از نور خطی در قسمت پایین دیوارها استفاده کنید تا مهمان‌ها بهتر راه را پیدا کنند:

ایده‌های نورپردازی به سبک مینیمال برای آشپزخانه

آشپزخانه تنهای جایی است که می‌توانید بعضی از اصول نورپردازی مینیمال را در آن نادیده بگیرید. برای جلوگیری از حوادث ناگوار، نورپردازی چندلایه در این فضا را فراموش نکنید. 

مثلاً در آشپزخانه زیر چراغ‌های آویز مینیمال جزیره را روشن می‌کنند تا هم صبحانه خوردن دلپذیر شود و هم نور کافی برای آماده‌سازی غذا تأمین شود. نورهای خطی محیطی هم آشپزخانه را در شب روشن می‌کنند:

گاهی اوقات با کمی خلاقیت و هوشمندی و بدون نیاز به تغییرات اساسی، می‌توانید دکوراسیون خانه را به سبک مینیمال نزدیک کنید. مثلاً در خانه‌های زیر اضافه‌کردن لوستری که شکل آن تداعی‌کننده خطوط موجود در فضای آشپزخانه است و رنگ لامپ آن به سنگ‌های مرمر  نزدیک است، سعی شده تا فضا هماهنگ و مینیمال به نظر برسد:

ایده‌های نورپردازی مینیمال سرویس بهداشتی

یک سرویس بهداشتی مینیمال وقتی آرامش‌بخش است که نور خطی سر آن را با رنگ‌های گرم دیوارها ترکیب کنید، مثل سرویس بهداشتی مینیمال و نارنجی زیر:

اگر هم به اندازه کافی عناصر آرامش‌بخش در سرویس بهداشتی دارید، می‌توانید با چراغ‌های دیوارکوب خطی فضای آن را کمی مدرن و مینیمال کنید، مثل سرویس بهداشتی زیر که گلدان نقش عنصر آرامش‌بخش را دارد:

ایده‌های نورپردازی مینیمال اتاق‌خواب

اگر در مجاورت اتاق‌خواب فضای زیبایی دارید و پنجره‌های بزرگ اتاق به شما اجازه می‌دهند آن را ببینید، می‌توانید در نورپردازی به سبک مینیمال کمی خساست به خرج بدهید و برای رؤیاپردازی از فضای آن‌سوی پنجره کمک بگیرید. مثل اتاق‌های خواب زیر:

اگر هم گیمر هستید یا عادت به کار شبانه دارید، نورپردازی خطی برای شما ایدئال است. مثلاً در خانه زیر هیچ نور زننده‌ای وجود ندارد که در شب چشم‌ها را آزرده کند:

اگر عادت دارید شب‌ها در تخت مطالعه کنید، می‌توانید مثل خانه زیر از چراغ‌های فلاس استرینگ با سیم کنفی استفاده کنید تا فضا چندان بی‌روح و سرد نشود و برای خواندن انگیزه داشته باشید:

گاهی اوقات هم نورپردازی به سبک مینیمال می‌تواند عضو کوچکی از اتاق‌خواب باشد و تنها شب‌ها نقش کوچکی ایفا کند، مثل خانه زیر:

نورپردازی به سبک مینیمال یا در سبک مینیمال؟ مسئله این است!

حقیقت این است که دکوراسیون مینیمال به مذاق بسیاری از ما ایرانی‌ها خوش نمی‌آید و اگر با این حرف مخالف هستید، می‌توانید نگاهی به زیر پایتان بیندازید و فرش‌های پرنقش‌ونگار ایرانی را ببینید. اگر همچنان مخالف ماندید، می‌توانید کل دکوراسیون خانه و از جمله نورپردازی آن را مینیمال کار کنید. اگر هم نظرتان عوض شد ولی دلتان همچنان پیش آباژورها و لوسترهای ساده گیر کرده، آن‌ها را به نحوی با دکوراسیون خانه‌تان هماهنگ کنید.