۵ ایده بازسازی خانه قدیمی برای تاسیس فروشگاه و رستوران
در سال‌های اخیر شعار «هر خانه قدیمی، یک کافه!» از گوشه‌وکنار پایتخت و برخی شهرهای توریستی مثل شیراز، کاشان و اصفهان شنیده می‌شود.
البته تا همین چند سال پیش شرایط احداث کافه در ملک مسکونی وجود نداشت و بسیاری از خانه‌هایی که در املاک مسکونی احداث شده بودند، با دردسرهای زیادی از سمت مراجعه قانونی فعالیت می‌کردند. خوشبختانه در حال حاضر رویکرد شهرداری و نهادهای مسئول در این زمینه به سمت حفظ خانه‌های قدیمی و زیبا از طریق واگذاری به بخش خصوص تغییر کرده و با دریافت مجوز لازم، می‌توان خانه‌ها را به کافه‌رستوران و فروشگاه تبدیل کرد.
در این مقاله قرار است ۵ ایده برای تبدیل خانه قدیمی به کافه‌رستوران و فروشگاه را با هم بررسی کنیم. این ایده‌ها جواب خود را پس داده‌اند؛ چون برای هر کدام یک مثال موفق هم آورده‌ایم.
۱. تبدیل کردن خانه قدیمی به یک رستوران چندمنظوره
هنوز گرفتن مجوز کافه‌رستوران برای ساختمان‌های دارای سند مسکونی چالش‌های زیادی دارد و پرس‌وجوها برای پیدا کردن یک مسیر میان‌بر، ما را به این نتیجه رساند که گرفتن مجوز یک مؤسسه فرهنگی چندمنظوره راحت است و زودتر به نتیجه می‌رسد. ازآنجایی‌که یکی از بخش‌های جذاب یک مؤسسه فرهنگی کافه‌رستوران است، می‌توانید بخشی از فضا را به آن اختصاص بدهید.
یک نمونه موفق در این زمینه، کافه کتاب کامیلا در خیابان عضدی تهران است. همان‌طور که از نام آن می‌تواند حدس زد، در این مجموعه یک کتاب‌فروشی هم وجود دارد؛ اما برخلاف اکثر کافه کتاب‌ها کتاب‌فروشی کامیلا یک طبقه کامل از فضا را به خود اختصاص داده و فقط بهانه‌ای برای گرفتن مجوز نبوده است. در این کتاب‌فروشی، انواع رمان، داستان کوتاه، کتاب‌های فلسفی، تاریخی، نقد و … هم پیدا می‌شود.
سبک معماری بنای کافه کتاب کامیلا مشابه اواخر دوران قاجار و دوره پهلوی اول است و دست‌اندرکاران جدید آن تلاش کرده‌اند تا معماری نمای آن را کمی از حالت درون‌گرا خارج کنند. در این بنای قدیمی طاق‌ها، طاقچه‌ها و فرورفتگی‌های دیوار مربوط به معماری سنتی ایرانی حفظ شده؛ اما بیشتر تزیینات و المان‌های ماکسیمالیستی این سبک معماری حذف شده تا فضا به سمت مینیمالیسم و سبک مدرن برود.
در ادامه تعدادی از تصاویر این خانه قدیمی را می‌بینید. برای دیدن عکس‌های بیشتر، می‌توانید به صفحه اینستاگرام آن‌ها (kamilabookcafe) مراجعه کنید.
۲. تبدیل خانه قدیمی با معماری کویری به رستوران مینیمال
خیلی‌ها تصور می‌کنند که تبدیل خانه قدیمی به کافه‌رستوران مثل بازسازی یک بنای تاریخی است و باید حتماً فضای سنتی آن را در حد اعلای خود حفظ کرد.
البته پیاده‌سازی این ایده هم لطف خودش را دارد؛ اما می‌توان معماری خانه‌های سنتی را با سبک‌های معماری جدید مثل سبک مینیمال و مدرن پیوند زد. به عنوان مثال، خانه‌های سنتی مناطق کویری به‌خودی‌خود کمی از المان‌های سبک مینیمال را دارند و عموماً با رنگ‌های خنثی و طیف رنگی نزدیک به رنگ خاک ساخته شده‌اند. به همین دلیل وارد کردن عناصر سبک مینیمال به آن‌ها کار سختی نیست.
یکی از نمونه‌های موفق تلفیق معماری سنتی ایرانی و سبک مینیمال، رستوران منوچهری کاشان است. این رستوران در یکی از مشهورترین بوتیک هتل‌های سنتی کاشان (با همین نام) و خیابان محتشم این شهر واقع شده است. سبک مینیمالیسم با استفاده از روش‌های زیر در این رستوران پیاده شده است:
- استفاده از مصالح طبیعی با رنگ خنثی
- استفاده از در و پنجره‌های دارای رنگ چوب طبیعی
- عدم استفاده از کاشی‌کاری، کنگره و …
- استفاده از میز و صندلی و ظروف مینیمال
- حاکم کردن رنگ سفید در تمامی فضاها
- حفظ پنجره‌های بزرگ و نورگیر قدیمی
برای دیدن تصاویر بیشتر، به اینستاگرام خانه منوچهری (manouchehrihouse) سری بزنید.
۳. تبدیل خانه درون‌گرا به فروشگاه لوازم هنری ترند روز
بد نیست کمی از تب‌وتاب تبدیل خانه قدیمی به کافه و رستوران فاصله بگیریم؛ چون ایده‌های ایجاد کاربری تجاری در چنین خانه‌هایی، تنوع زیادی دارد. با توجه به اقبال عمومی به دست‌سازه‌های هنری دارای عناصر سنتی و مواد طبیعی، عود و … می‌توانید خانه قدیمی خود را به یک فروشگاه دست‌سازه‌های هنری و پوشاک موردپسند نسل جوان تبدیل کنید. اگر این ایده درست اجرا شود، آینده اقتصادی این فروشگاه روشن خواهد بود.
در فروشگاه جیب استور این ایده به‌خوبی اجرا شده است. نمای این فروشگاه که در خیابان سنایی تهران واقع شده، ساده است و در نگاه اول به داخل آن، فقط دست‌سازه‌های هنری و ظروف خاص را می‌بینید. بعد از ورود به فروشگاه، تازه متوجه می‌شوید که چیزهای بیشتری برای دیدن وجود دارد و بعد از عبور از یک حیاط‌خلوت باریک و قدیمی که الان تبدیل به کافه شده، به بخش پوشاک و آیتم‌های خاص این فروشگاه می‌رسید.
در فروشگاه جیب استور هم المان‌های سبک مینیمال حضور پررنگی دارند. با توجه به حضور یک غرفه فروش گل و گلدان و محصولات آن در قسمت‌های مختلف فروشگاه، فضای داخلی جیب استور به سبک بیوفیلیک هم نزدیک شده است.
تصاویر زیر، از صفحه اینستاگرام این فروشگاه (jeeb_store_) برداشته شده‌اند:
مقاله پیشنهادی: دکوراسیون فروشگاه به سبک مینیمال
۴. تبدیل خانه قجری به رستوران سنتی-مدرن جوان‌پسند
خوشبختانه هنوز در شهرهایی مثل اصفهان، شیراز، یزد، کرمان و کاشان بناهای قجری با آن سبک معماری پرجزئیات و خیره‌کننده دیده می‌شوند؛ خانه‌های که برای بازدیدکنندگان خود پر از شگفتی‌های پنهان هستند و اصلاً از روی نما و ظاهرشان نمی‌توانید وجود این همه شگفتی را حدس بزنید.
یکی از این بناهای شگفت‌انگیز که به رستوران سنتی تبدیل شده، رستوران مرشدی کاشان است که مثل رستوران منوچهری در یک بوتیک هتل (در خیابان ملا حبیب‌اللّه شریف) قرار دارد. قدمت بنای این رستوران به ۲۵۰ سال قبل باز می‌گردد؛ اما هنگام بازسازی المان‌های مدرن به آن اضافه شده است. با وجود نگه داشتن طاق‌ها، حوض وسط حیاط و در و پنجره‌های چوبی، اضافه کردن میز و صندلی لهستانی معماری آن را یکی دو قرن جلو آورده و دیوارهای سفید و خلوت هم به مدرن‌تر شدن فضای آن کمک کرده است.
در ادامه، چند تصویر از این رستوران را می‌بینید:
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این رستوران، به صفحه اینستاگرام آن (morshedi_restaurant) مراجعه کنید.
در برخی از رستوران‌های سنتی کاشان، مراسم گلاب‌گیری به صورت سنتی انجام می‌شود و ممکن است هنگام شکم‌گردی در خانه‌هایی که به رستوران تبدیل شده‌اند، این مراسم را ببینید.
مقاله پیشنهادی: ۴۰ تصویر از مراسم گلاب‌گیری کاشان
۵. فریز کردن تاریخ در یک خانه قدیمی
آن قدر که سریال‌هایی مثل هزاردستان، پدرسالار و … در خاطرات ما ریشه دوانده، هر کسی فانتزی نوش جان کردن یک پرس چلوکباب یا نوشیدن قهوه و چای در جوار حوضی با کاشی‌های آبی را دارد و دوست دارد خود را پشت میز یا سفره‌ای در یکی از اتاق‌های پنج‌دری خانه‌های قدیمی ببیند.
بسیاری از خانه‌های قدیمی با رویکرد زنده کردن این نوستالژی به رستوران و کافه تبدیل می‌شوند و صاحب یا مستأجر جدید، با علم به این میزان تقاضا، آن‌ها را نعل به نعل مثل گذشته بازسازی می‌کند. مثل رستوران وکیل التجار که در میان محمدیه تهران قرار دارد و مثل یک ماشین زمان، شما را مستقیم به دوران پهلوی می‌برد. این رستوران آن‌قدر به زنده کردن نوستالژی‌های آن دوران اعتقاد دارد که حتی پرسنل آن هم مثل مردم آن دوران لباس می‌پوشند.
آن‌قدر در طراحی این رستوران به المان‌های معماری ایرانی توجه شده که با نشستن در سالن‌های آن تصور می‌کنید به عروسی پسر یکی از تجار مشهور دوران پهلوی دعوت شده‌اید. تماشای عکس‌های این رستوران، این ادعا را ثابت می‌کند:
عکس‌های بیشتر از رستوران وکیل التجار را در صفحه اینستاگرام آن (vakiltojjar_cafe_restaurant) ببینید.
تبدیل خانه قدیمی به کافه‌رستوران؛ چالش‌برانگیز و پرهزینه
در این مقاله به ۵ ایده کاربردی برای بازسازی و تبدیل خانه قدیمی به کافه‌رستوران پرداختیم و برای هر کدام یک مثال موفق آوردیم. پیاده‌سازی این ایده‌ها می‌تواند هیجان انگیز باشد؛ اما بد نیست پیش از هیجان زده شدن، به تعداد مجوزهایی که برای این کار نیاز دارید و هزینه‌های سنگین بازسازی و تجهیزات مخصوص آشپزخانه هم فکر کنید.
اگر فکرهایتان را کرده‌اید و قصد دارید خانه قدیمی خود را به کافه‌رستوران یا فروشگاه تبدیل کنید، سری به صفحه بازسازی، اجرا و طراحی در سایت خوگر بزنید تا بهترین شرکت‌های بازسازی ساختمان را پیدا کنید.
منابع:
www.ghadimsara.com