راهنمای بازدید از کاخ‌های تاریخی تهران در عید نوروز
تهران‌گردی در ایام نوروز بسیار هیجان‌انگیز و دلنشین است. بازدید از کاخ های تهران یکی از مواردی است که در این روزها به شما پیشنهاد می‌کنیم. تهران به واسطه اینکه سال‌ها پایتخت بوده، کاخ‌های سلطنتی بسیار زیبایی دارد. در این کاخها هنر و معماری ایرانی به زیبایی تجلی پیدا کرده و شکوه بی‌نظیری به آنها بخشیده است. زیبایی و چشم‌نوازی این بناها را نمی‌توان توصیف کرد و ضرب‌المثل «شنیدن کی بود مانند دیدن» در مورد این مکان‌ها کاملا صادق است. اگر در ایام نوروز به تهران سفر می‌کنید یا ساکن تهران هستید و قصد مسافرت ندارید، با بازدید از این کاخها می‌توانید روزهای خود را پربارتر کرده و تجربه‌ای شیرین برای خود خلق کنید.
کاخ های تهران که طراحی خاص و سلطنتی دارند!
کاخ های تهران مربوط به دوره‌های مختلفی هستند که هرکدام با توجه به شرایط و زمانه خود معماری متفاوتی دارند. بسیاری از این کاخها بازسازی شده و به عنوان موزه استفاده می‌شوند اما بعضی از آنها یا بازسازی نشده‌اند یا بازدید عمومی ندارند. از جمله کاخ‌های سلطنتی که معماری خاصی دارند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کاخ گلستان
- کاخ سعد آباد
- کاخ نیاوران
- کاخ مرمر
- کاخ یاقوت
- عمارت کلاهفرنگی
- کاخ بهارستان
- کاخ فرح‌آباد
- کاخ سلطنت‌آباد
- عمارت مسعودیه
- عمارت باغ فردوس
- کاخ خرم
- باغ نگارستان
در ادامه مقاله چند مورد از مهم‌ترین و زیباترین کاخها را که می‌توانید در ایام عید از آنها بازدید کنید را معرفی می‌کنیم.
کاخ گلستان
یکی از قدیمی‌ترین و باشکوه‌ترین کاخ های تهران کاخ گلستان است. این کاخ مجموعه‌ای از بناهای تاریخی است که در دوره‌های مختلف در میان بافت تاریخی تهران قدیم ساخته شده است. این کاخ حدود ۴ قرن قدمت دارد و دهه‌ها قبل از دوران قاجار ساخت آن شروع شده است. کاخ گلستان در فهرست میراث جهانی یونسکو جای دارد. معماری کاخ گلستان با سبک ایرانی شروع شد اما با افزایش ارتباطات سیاسی، تجاری و فرهنگی با اروپا کم کم با سبک معماری نئوکلاسیک اروپا هم تلفیق شد. بخش‌های مختلف کاخ گلستان شامل ایوان تخت مرمر، کاخ اختصاصی، خلوت کریمخانی، شمس‌العماره، کاخ ابیض، عمارت بادگیر، عمارت الماس هستند.
ویژگیهای معماری کاخ گلستان
کاشیکاری کاخ گلستان به عنوان یکی از کاخ های تهران، جز ویژگیهای مهم این کاخها است. مضمون این کاشیکاریها اسطورهای، عاشقانه، جشن، نبرد، شکار، پادشاهان و غیره است. در داخل بناها هم آینه‌کاری‌های بسیار زیبایی که در تالار آینه و برلیان به اوج شکوه خود رسیده را مشاهده می‌کنید. طلاکاری روی سنگ هم نوعی از تزئینات کاخ گلستان است که در دوران قاجار رایج بوده است. در ایوان تخت مرمر و شمس‌العماره را خواهید دید. قسمت‌های مختلف این کاخ موزه‌هایی هستند که در آنها اشیای نفیس، نقاشیها، ظروف و هدایایی از کشورهای مختلف به نمایش گذاشته شده‌اند.
کاخ سعدآباد
کاخ سعدآباد در شمالیترین منطقه تهران و در ابتدای قله توچال قرار دارد. این کاخ از بزرگترین و مجلل‌ترین کاخ های تهران است که توسط معماران ایرانی و خارجی ساخته شده است. بنای کاخ از زمان قاجار پایه‌گذاری شد اما با روی کار آمدن حکومت پهلوی رونق و وسعت بیشتری پیدا کرد. بناهای زیادی در این کاخ ساخته شده است. از جمله بناهایی که در این مجموعه می‌بینید می‌توان به کوشک احمدشاه، کاخ سفید، کاخ سبز، کاخ اختصاصی، کاخ شمس، کاخ اشرف، کاخ ملکه مادر، کاخ فرح و چند بنای تاریخی دیگر اشاره کرد. بناهای مختلف این مجموعه به موزه‌هایی تبدیل شده‌اند که آثار هنرمندان مشهور زیادی در آنها نمایش داده می‌شوند. یکی از آنها تابلوی تمام قد رضاخان پهلوی است که در کاخ سبز قرار دارد.
ویژگیهای معماری و دکوراسیون کاخ سعد آباد
کاخ سعد آباد به دلیل وسعت و تعدد بناها مجموعه‌ای بی‌نظیر از معماری ایرانی و اروپایی در بین کاخ های تهران است. برای بازدید از تمام بناهای این کاخ به بیش از یک روز زمان نیاز دارید. محوطه خارجی کاخ درختان کهنسال، قنات و رودخانه دارد که قدم زدن در آن را بسیار لذت‌بخش است. داخل بناها هم گچ‌بری‌ها، طاق‌ها و تزئینات مختلف و باشکوهی مختص به خود وجود دارند. به عنوان مثال، در کاخ اسود از سنگ‌های مرمر سیاه استفاده می‌شود. نمای کاخ سفید یا کاخ موزه ملت کاملا سفید است. همچنین، در بنای کاخ سبز از سنگ‌های سبز استفاده می‌شود.
کاخ نیاوران
این کاخ در منطقه خوش آب و هوای شمیرانات در میان باغ بسیار بزرگی قرار دارد. نیاوران را می‌توان یکی از زیباترین کاخ های تهران دانست. شاهان قاجار از این باغ برای ییلاق در تابستان استفاده می‌کردند. ناصرالدین شاه قاجار هم کاخ صاحب‌قرانیه را در این مجموعه ساخت. در زمان محمدرضا شاه پهلوی به این کاخ رسیدگی شد و به محل سکونت این خانواده اختصاص پیدا کرد. کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحب‌قرانیه، موزه حوض‌خانه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان‌نما، کتابخانه اختصاصی، موزه خودروهای اختصاصی و باغ کتیبه‌ها قسمت‌های اصلی این کاخ هستند.
ویژگیهای معماری و دکوراسیون کاخ نیاوران
معماری کاخ نیاوران در عین سادگی مدرن و تلفیقی از معماری سنتی ایران و اروپایی است. گچ‌بری‌ها، آینه‌کاری و کاشی‌کاری‌های زیبا از ویژگیهای این کاخ هستند. در قسمت‌های مختلف کاخ مثل سایر کاخ های تهران فرشهای دستباف، آثار نقاشان معروف، ظروف و وسایل تزئینی قابل مشاهده است. سقف متحرک کاخ نیاوران از ویژگیهای مختص این کاخ است که در بعضی روزها باز می‌شود. به این ترتیب، می‌توان از داخل کاخ آسمان را دید. مبلمان و وسایل تزئینی خانه و لوازم شخصی مثل لباس‌های افراد هنوز در کاخ وجود دارد و می‌توانید آنها را ببینید.
کاخ مرمر
یکی دیگر از کاخ‌های سلطنتی زیبای تهران کاخ مرمر است که در مرکز شهر و خیابان ولیعصر قرار دارد. این بنا با عنوان موزه هنر ایران شناخته می‌شود و در زمان پهلوی اول ساخته شده است. کاخ مرمر یکی از کاخ های تهران است که شاهد اتفاقات زیادی مانند مراسم عقد محمدرضا شاه با ثریا اسفندیاری و مراسم نامزدی او با فرح دیبا بوده است. از این کاخ به عنوان دفتر رسمی پهلوی دوم استفاده می‌شد تا زمانی که در مقابل آن مورد ترور قرار گرفت. آثار تیراندازی در آینه ورودی و گچ‌بری‌ها همچنان حفظ شده‌اند. این کاخ زیبا در دو طبقه با تالارهای متعدد ساخته شده است.
ویژگی های معماری و دکوراسیون کاخ مرمر
کاخ مرمر معماری منحصر به فردی دارد. در نمای بیرونی کاخ از مرمرهای سبز رنگ با نقش‌های گل و بته، گیاهان و جانوران استفاده شده است. این کاخ تلفیقی از معماری شرق و غرب است که تمامی هنرهای ایرانی از جمله گچ‌کاری، آینه‌کاری، خاتم‌کاری، نقش‌های برجسته پل ورسک و تخت جمشید را می‌توانید یک‌جا در آن دید. این کاخ به عنوان یکی از متفاوت‌ترین کاخ های تهران گنبدی مشابه مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان دارد. در طبقه دوم این کاخ ۹ تالار شاهد مجموعه‌ای نفیس از زیباترین آثار هنری از زمان باستان تا عصر حاضر قابل مشاهده است.
کاخ‌های سلطنتی تهران طراحی و معماری متفاوتی نسبت به هم دارند. بعضی از آنها کاملا سنتی ایرانی هستند و بعضی با معماری اروپایی تلفیق شده‌اند. در بازدید از این کاخ‌های زیبا ضمن آشنا شدن با انواع معماری و طراحی آنها، بخش‌هایی از تاریخ ایران را هم مرور می‌کنید. همچنین، از دیدن مجموعه‌های نفیسی از آثار هنری و تاریخی بهره‌مند می‌شوید. در این مقاله، با معرفی بعضی از کاخ های تهران تلاش کردیم تا شما را برای برنامه‌ریزی بازدید از این مکان‌های دیدنی راهنمایی کنیم. به یاد داشته باشید، این کاخها آیینه تمام نمای تاریخ پایتخت هستند.