بایدها و نبایدهای انتخاب رنگ در اتاق کودک

همه می‌دانیم رنگ‌ها روی خلق‌وخو و روان هر انسانی اثرگذار هستند، این موضوع در سنین کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است و تصمیماتی که در این زمینه گرفته می‌شود، می‌تواند در بهبود یا تضعیف روحیه کودک نقش مؤثری داشته باشد.

خانه به‌عنوان اصلی‌ترین پناهگاه ما، منبعی است برای ورود رنگ‌ها. 

رنگ‌آمیزی و انتخاب رنگ مناسب برای فضا و مبلمان، از مهم‌ترین روش‌های تزیین منزل است که علاوه بر تأثیر بسزای آن در ظاهر منزل، رابطه نزدیکی با سلیقه و احساسات افراد داشته و در علم روانشناسی به طور ویژه به آن پرداخته شده است. 

انتخاب رنگ مناسب برای اتاق خواب کودک از سایر اتاق‌های خانه اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا ازنظر پژوهشگران رنگ اتاق کودک در هوش، احساسات، اعتمادبه‌نفس و رفع بی‌قراری کودکان تأثیرگذار است. 

جنسیت و شرایط روحی کودکان نیز در انتخاب رنگ اتاق مهم است و به‌عنوان‌مثال، اگر کودک بیش‌فعال باشد، قطعاً رنگ قرمز نمی‌تواند گزینه خوبی برای اتاق او باشد. همچنین کودکان زیر ۵ سال از حساسیت بالایی برخوردارند به همین دلیل، انتخاب رنگ نامناسب برای سرویس خواب، رنگ اتاق یا حتی سرویس حمام می‌تواند در روحیه آن‌ها تأثیرگذار باشد.

در ادامه سعی داریم با زبانی ساده تأثیر رنگ بر رشد ذهنی، خلاقیت و اعتمادبه‌نفس کودک را بررسی کنیم تا با به‌کارگیری آن، از تأثیرگذاری انواع رنگ‌ها در اتاق کودک خود بیشترین بهره را ببرید. 

بنابراین اگر این سوالات درباره رنگ اتاق کودک ذهنتان را درگیر کرده است، حتما تا انتها ما را همراهی کنید:

• چرا رنگ در زندگی کودکان تا این حد مؤثر است؟

• رنگ در شناخت ما از روحیه کودکمان چه قدر مهم است؟

• آیا کلیشه‌هایی جنسیتی مثل استفاده افراطی از رنگ آبی برای پسر و رنگ صورتی برای دختر مناسب است؟

• آیا محدود شدن به رنگ‌های موجود در بازار که برای ساخت کمد، دراور، تخت و دکور اتاق کودک در نظر گرفته می شود، منطقی است؟

• چگونه رنگ در رده‌های مختلف سنی کودک(۰ تا ۳ ماه، ۳ تا ۱۲ ماه و ۱ تا ۲ سال) نقش ایفا می کند؟

 

تکنیک ساده و رنگیِ «زندگی خـــود را رنگ‌آمیزی کنید»

دنیای کودکان، دنیای رنگ‌ها و نشانه‌هاست. «زندگی خـــود را رنگ‌آمیزی کنید»، نام تــکنیکی است کـــه روانشناسان و متخصصان کودک از آن برای کمک به تشخیص رنگ کودکان و ابراز احساسات آن‌ها روی کاغذ استفاده می‌کنند. 

این تکنیک کمک می‌کند متوجه شوید کودک شما شاد، غمگین، هیجان‌زده، ترسو یا حتی خشمگین است.

کودکان رنگ‌ها را دوست دارند و به‌سادگی با زبان خود نسبت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهند، پس می‌توان از آن‌ها به‌عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با کودکان استفاده کرد. 

جالب است بدانید کودک شما خیلی زود می‌تواند رنگ‌ها را تشخیص دهد و در ۶ ماهگی بین رنگ‌ها تفاوت قائل شود.

تأثیر انتخاب رنگ بر اعتمادبه‌نفس کودک

رنگ‌ها می‌توانند کودکان – به‌ویژه آن‌هایی که کم‌توجه هستند و نمی‌توانند تمرکز کنند – را تحریک کنند. کودکان به کمک رنگ‌ها یاد می‌گیرند ابراز احساسات کنند و اگر به آن‌ها اجازه دهید به سلیقه خود، رنگی برای اتاق و لباس خودشان انتخاب کنند، اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهند داشت و خلاقیت و احساسات بیشتری از خود نشان می‌دهند. 

رنگ‌ها می‌توانند احساسات کودکانی را که در ابراز عواطف و احساسات مشکل دارند، نشان دهند.

شناخت روحیه کودک به کمک رنگ‌ها

روانشناسان یک جعبه مداد رنگی شامل رنگ‌های اصلی و یک برگه کاغذ را در اختیار کودک می‌گذارند و از او می‌خواهند نقاشی بکشد و برای بیان هر احساس خاص از یک رنگ خاص استفاده کند. اگر کودک رنگ‌های قرمز، نارنجی یا خاکستری را انتخاب کند، احساس خشم، شادی یا تنهایی می‌کند. 

با توجه به رنگ‌های انتخابی کودک و میزان استفاده او از یک رنگ خاص می‌توان روحیه او را موردبررسی قرار داد.

تحقیقات انجام شده درباره روانشناسی رنگ‌ها بر کودک، نتایج بسیار جالبی را به‌همراه داشته است. طبق این تحقیقات کودکانی که در نقاشی‌های خود رنگ‌های سرد مانند آبی یا سبز را انتخاب می‌کنند، متفکرتر و سنجیده‌تر هستند. به کار بردن رنگ‌های قهوه‌ای و خاکستری نشان‌دهنده ناراحتی‌های درونی آنان است. استفاده آزادانه از رنگ قرمز توسط کودکان خصومت یا نیاز به صحبت را نشان می‌دهد و از طرفی هم بیانگر عشقی ساده و بی‌آلایش است.

تأثیر رنگ‌های متضاد بر رشد ذهنی کودک

باید بدانیم که برای تحریک رشد مغز و کمک به رشد بینایی، رنگ‌های متضاد قوی‌ترین سیگنال‌ها را به مغز کودک ارسال می‌کنند. اما اگر در دیزاین اتاق کودک از رنگ‌های متضاد استفاده می‌کنید، باید در مورد انتخاب رنگ وسایل دقت بیشتری داشته باشید؛ چراکه این رنگ‌ها می‌توانند مبلمان شما را نامناسب نشان دهند. 

انتخاب طرح رنگی درست، اتاق را بزرگ‌تر و دل‌بازتر نشان می‌دهد. گرچه گاهی ترکیب رنگ‌های متضاد یک ریسک است، اما بعضی وقت‌ها ارزش ریسک کردن را دارد. از جمله شناخته شده‌ترین تضادهای رنگی می‌توان به تضاد رنگ‌های مکمل، شامل ترکیب «زرد و بنفش»، «آبی و نارنجی» و «قرمز و سبز» اشاره کرد.

نکاتی درباره رنگ اتاق نوزاد زیر ۳ ماه

اگر می‌خواهید مطمئن شوید که نوزاد شما از اتاقش به همان اندازه که شما لذت می‌برید لذت می‌برد، مهم است که بفهمید او چگونه رنگ‌ها را درک و تفسیر می‌کند. 

محققان بینایی سنجی معتقدند که نوزادان تا حدود پنج ماهگی، رنگ‌ها را به طور کامل تشخیص نمی‌دهند. در واقع، در چند ماه اول زندگی، نوزاد تازه متولد شده بیشتر سایه‌های سیاه، خاکستری و سفید را می‌بیند و تشخیص می‌دهد. برای همین توصیه می‌کنیم که برای وسایل اساسی نظیر سرویس خواب نوزاد که شامل تخت، دراور و کمد است ترجیحاً به سراغ رنگ‌های روشن و خنثی مانند سفید و کرم بروید.

مزایای انتخاب رنگ کرم برای اتاق نوزاد

کرم، رنگ آرامش بخشی است که به مغز اجازه استراحت می‌دهد. رنگ‌های سفید مایل به زرد مانند رنگ عاجی یا کرمی فضای اتاق را بازتر و بزرگ‌تر نشان می‌دهند. به راحتی می‌توانید رنگی با رنگ‌دانه‌های تیره به اتاق کودک اضافه کنید تا درعین‌حال که حس آرامش حفظ می‌شود، دکوراسیون اتاق کودک نیز جلوه بیشتری داشته باشد.

نکاتی درباره رنگ اتاق نوزاد ۶ ماهه تا ۱ ساله

در سه ماهگی، نوزاد شروع به دیدن رنگ‌ها می‌کند و افزودن رنگ‌های روشن‌تر و اولیه برای رشد او به‌این‌ترتیب مهم می‌شود. 

نوزاد شش تا ۱۲ ماهه توانایی تشخیص رنگ‌ها را دارند؛ زیرا قدرت بینایی او در این زمان رشد کرده است و شما به عنوان والدین باید رنگ‌های جذاب دیگری را با اضافه کردن عروسک، وسایل دکوری و تابلو وارد اتاق او کنید. ولی در انتخاب رنگ با دقت تصمیم بگیرید تا آرامش اتاق خواب از بین نرود، مثلاً سبز کمرنگ و آبی کمرنگ برای کاغذ دیواری مناسب هستند.

درعین‌حال بهتر است همچنان تم اصلی رنگ اتاق خواب کودک از بین رنگ‌های روشن انتخاب شود؛ رنگ‌های اتاق خواب بهتر است از ترکیب رنگ‌های خنثی و رنگ‌های آرامش‌بخش باشد تا کودک در خواب دچار آشفتگی نشود.

توصیه‌هایی درباره رنگ اتاق کودک ۱ تا ۲ ساله

اگرچه در ابتدا، همه نوزادان تمایل به خواب زیاد دارند، اما زمان زیادی طول نمی‌کشد تا اتاقشان را به عنوان یک فضای بازی ببینند. 

کودک ۱ تا ۲ ساله کم‌کم توانایی راه رفتن و حرف زدن به دست می‌آورد و دیگر برای او رنگ‌ها قابل درک است و شما می‌توانید در طراحی اتاق کودک از رنگ‌های خنثی در کنار رنگ‌های جذاب برای اکسسوری و اسباب‌بازی استفاده کنید. در واقع این زمان فرصت خوبی برای ورود رنگ‌ها به اتاق کودک است و شما می‌توانید با خرید اسباب‌بازی‌های رنگی این کار را انجام دهید. 

انتخاب این رنگ‌ها در خلاقیت، هوش و پرورش استعداد کودک بسیار موثر هستند. مهم است که در این سن در تزئین اتاق کودک حس سرگرمی ایجاد کنید. برای تزئین اتاق کودک و ایجاد سرگرمی، اسباب‌بازی بهترین گزینه است. عروسک‌ها و اسباب‌بازی‌های کودکانه با طرح‌های فانتزی و رنگ‌های زیبا چهره شاد و جذابی به اتاق می‌دهند.

می‌توانید علاقه کودک به یک شیء را با توجه به مدت‌زمان نگاهش به یک وسیله خاص تشخیص دهید و به آرامی محرک‌های بصری جدیدی به محیط اضافه کنید تا برای تشخیص اجسام پیرامون به او کمک کنید.

نقش جنسیت کودک در انتخاب رنگ اتاق

برای انتخاب رنگ اتاق کودک، جنسیت او یکی از فاکتورهای مهم است. شاید از قدیم این باور در ذهن ما بوده است که رنگ‌هایی مانند صورتی مناسب اتاق دخترانه و رنگ آبی مناسب اتاق پسرانه است؛ اما این یک قانون نیست و شما می‌توانید مطابق سلیقه خود از سایر رنگ‌های ملایم و شاد برای طراحی و چیدمان اتاق نوزاد خود استفاده کنید.

رنگ‌ها بر اساس حسی که در افراد ایجاد می‌کنند به دو گروه سرد و گرم تقسیم می‌شوند. اگر بخواهیم بر اساس روانشناسی رنگ‌ها صحبت کنیم، رنگ‌های گرم مانند قرمز، زرد و نارنجی روحیه نشاط و شور و شوق بیشتری را به فرزند شما القا می‌کنند و رنگ‌های سرد مانند بنفش، آبی، سبز و صورتی برای فرزند شما آرامش بخش خواهند بود.

اگر فرزند شما پسر است استفاده از رنگ‌های گرم برای دیوارهای اتاقش انتخاب مناسبی خواهد بود و رنگ‌های سرد برای اتاق خواب فرزندان دختر مناسب‌تر است. 

البته سلیقه و علاقه فرزند شما هم عامل تأثیرگذاری در این زمینه خواهد بود و صرفاً نباید بر اساس روانشناسی رنگ‌ها عمل کنید. ممکن است فرزند شما دختر باشد و رنگ‌های گرم را بیشتر از رنگ‌های سرد دوست داشته باشد پس شما باید طبق سلیقه فرزندتان در این زمینه عمل کنید.

حواستان باشد که استفاده از رنگ‌های گرم در اتاق کودک باعث ایجاد احساس شادی و راحتی در کودکان می‌شود، اما وقتی صحبت از قرار گرفتن مداوم و شبانه‌روزی در معرض این رنگ‌ها می‌شود، به‌خصوص قبل از خواب که کودک خود پر از انرژی است، مزیت چندانی ندارد؛ بنابراین بهتر است از رنگ‌های گرم در حد اعتدال استفاده شود.

استفاده از یک رنگ در اتاق کودک ممنوع!

نکته دیگری که باید حتماً به آن دقت داشته باشید این است که حتماً از ترکیب رنگی مختلف در اتاق خواب کودک استفاده کنید، چرا که یکنواختی باعث تأثیر منفی در روحیه کودک خواهد شد. 

می‌توانید ترکیبی از رنگ‌های سرد و گرم را در طراحی اتاق کودک به کار ببرید. سعی کنید بیشتر از رنگ‌های روشن استفاده کنید حتی اگر کودک شما رنگ‌های روشن را دوست نداشت، می‌توانید برخی از لوازم و اکسسوری‌های اتاقش را با رنگ‌های خنثی (سفید، کرم) ست کنید.

نکات مهم درباره تزیینات اتاق کودک

تزیینات و جزئیات دکور اتاق فرزندانتان را با دقت انتخاب کنید؛ زیرا تحقیقات نشان داده است که «یک فضای داخلی خوش ساخت می‌تواند کارایی شخصی را افزایش دهد، خلق‌وخو را بهبود بخشد، استعدادها را توسعه دهد و حتی به تربیت کودکان کمک کند.» اما از نظر برخی از پدر و مادرها سرمایه‌گذاری‌ برای طراحی اتاق کودک بی‌فایده است؛ اما ما اعتقاد داریم که تحریک خلاقیت کودکان در هر زمانی ضروری و مفید است.

واقعیت این است که تمام عناصر به کار رفته در طراحی داخلی اشکال، خطوط، رنگ‌ها، صداها، بافت‌ها، تصاویر و نمادها بر شخصیت و خلق‌وخوی کودک تأثیر روانی خواهند داشت. شما می‌توانید اتاق خواب کودک را با استفاده از نورپردازی مناسب، رنگ‌بندی زیبا و چسباندن استیکر و استفاده از تصاویر اسباب‌بازی‌ها به محیطی رؤیایی تبدیل کنید.

همچنین می‌توانید در دیوارهای مختلف اتاق کودک از چندین طیف رنگی نزدیک به هم یا متضاد استفاده کرده یا حتی طرحی روی دیوار بکشید. استفاده از برچسب‌های بزرگ دیواری هم راه دیگری برای تزئین دیوار اتاق کودک هستند.

یکی دیگر از سریع‌ترین و ساده‌ترین گزینه‌ها استفاده از کاغذ دیواری‌های طرح کودک است. با توجه به اینکه فرزند شما دختر است یا پسر و البته توجه به علایق او، انتخاب‌های متنوعی برای کاغذ دیواری وجود دارند.

مرور نکات مهم رنگ اتاق کودکان

• محل خواب کودک باید عاری از نورهای آزاردهنده باشد. نور کافی و به رنگ طبیعی سفید و زرد برای اتاق کودک بهترین گزینه است. لامپ‌های رنگی گرچه جذاب هستند نباید برای استفاده دائم به کار برده شوند زیرا به دید کودک آسیب می‌زنند..
• روانشناسان رنگ توصیه می‌‌کنند پالت رنگی اتاق کودک از رنگ‌های روشن و آرامش‌بخش انتخاب شود. پس باید در انتخاب رنگ المان‌های بزرگ اتاق، استفاده از رنگ‌های جیغ و تند بپرهیزید.
• کودکان رنگ‌های آبی، قرمز، زرد، نارنجی و سبز را بیشتر دوست دارند و زودتر می‌شناسند.

• آبی رنگ آرامش است و باعث می‌شود کودک احساس روحی و تمرکز بهتری داشته باشد.
• رنگ قرمز اشتها را تحریک می‌کند و موجب می‌شود کودک گذشت زمان را کمتر احساس کند.
• رنگ زرد احساس شادابی و انرژی به کودک می‌بخشد و در عین حال می‌تواند لجاجت کودک را بیش از هر رنگ دیگری برانگیزد.
• نارنجی رنگ روشن و شاد سرشار از صمیمیت، خوشی و سرزندگی است و اشتهای کودک را افزایش می‌دهد.
• رنگ سبز طراوت طبیعت و حال و هوای بازی کردن در خارج از منزل را در ذهن کودک تداعی می‌کند و به گفته برخی محققان باعث افزایش توانایی خواندن و درک مطلب بچه‌ها می‌شود.

• برای انتخاب رنگ اتاق می‌توان جنسیت کودک را در نظر گرفت ولی لزومی ندارد خودتان را درگیر استفاده افراطی از کلیشه‌های صورتی برای دختران و آبی برای پسران کنید.
• رنگ‌های خنثی مانند بژ یا خاکستری روشن، احساس آرامش و رضایت را در درون کودک ایجاد می‌کنند. طیف رنگی خنثی همچنین می‌تواند انتخابی مناسب برای فرزندتان با جنسیت متفاوت باشد که از یک اتاق به ‌صورت اشتراکی استفاده می‌کنند.
• طبق تحقیقات، نوزاد تا ۳ ماهگی فقط توانایی تشخیص رنگ‌های سفید، سیاه و خاکستری را دارد. به همین دلیل بهتر است از رنگ‌های روشن و خنثی برای اتاق نوزاد استفاده کنید.
• از ۳ تا ۶ ماهگی رنگ‌های جذاب و شاد دیگری همچون زرد و سرخابی را به این ترکیب خنثی اضافه کنید، این کار باعث تقویت بینایی او می‌شود.
• قدرت بینایی نوزادان شش تا ۱۲ ماهه رشد کرده و توانایی تشخیص رنگ‌ها را دارند و شما به عنوان والدین باید رنگ‌های جذاب دیگری را با اضافه کردن عروسک، وسایل دکوری و تابلو وارد اتاق آن‌ها کنید.
• کودکان ۱ تا ۲ ساله کم‌کم توانایی راه رفتن و حرف زدن به دست می‌آورند و رنگ‌ها برایشان قابل درک است و شما می‌توانید از رنگ‌های خنثی در کنار رنگ‌های جذاب استفاده کنید تا فضایی شاد و پرانرژی برای فرزندتان فراهم کنید.
• اگر فرزندتان به سنی رسیده که توانایی تشخیص دارد حتماً نظرش را در مورد رنگ انتخابی اتاق و المان‌های مختلف بپرسید و سعی کنید چیدمان اتاق را بر اساس سلیقه و علایق او بچینید.