وداع با منیر فرمانفرماییان خالق سبکی منحصربه فرد در هنر

گاهی برای پی بردن به ریشه و قدمت یک هنر نیاز به ورق زدن کتاب های پرحجم تاریخی و یافتن منابع و مآخذ نیست و شاید یک هنرمند آینه تمام نمای تاریخی بلند باشد. منیر شاهرودی فرمانفرمائیان در سال ۱۳۰۱ خورشیدی در خانواده ای هنرمند در شهر قزوین به دنیا آمد. سرگرمی پدرش طراحی فرش بود و به همین دلیل وی از همان دوران کودکی به نقاشی علی الخصوص نقاشی از گلها و هندسه اشکال و ترکیب ریتمیک آنها علاقه مند بود. وی در سن هشت سالگی به همراه پدرش به تهران آمد.

دوران کودکی و نوجوانی وی با هنر عجین شده بود. وی پس از تحصیل در دانشکده هنرهای زیبای تهران رهسپار پاریس شد که در آن زمان مرکز هنرهای آوانگارد بود. آشنایی وی با منوچهر یکتایی (شاعر و نقاش) که بعدها با او ازدواج کرد مسیر زندگی اش را تغییر داد. منیر فرمانفرماییان این بار برای تحقق بخشیدن به رویایش در هنر، به نیویورک سفر کرد و در دانشگاه کورنل و مدرسه طراحی پارسونز در رشته تصویرسازی مد به تحصیل پرداخت. وی همزمان به عنوان گرافیست تجاری و طراح مد برای نشریات و فروشگاه‌های بزرگ کار می‌کرد.

وی پس از جدایی از همسرش با ابوالبشر فرمانفرمائیان – پسر عبدالحسین فرمانفرمائیان رئیس الوزرای احمدشاه- ازدواج کرد و از نام خانوادگی همسر دومش به عنوان نام هنری خود استفاده کرد. از جمله هنرمندان نوگرای ایرانی بود که رویکردهای انتزاعی مدرنیستی در آثارش نمود داشت.

منیر فرمانفرمائیان پس از بازگشت به وطن در سال ۱۳۳۶ سفرهای متعددی به مناطق مختلف ایران کرد و در همین سفرها با فرهنگ و هنر بومی و سنتی ایران آشنا شد و مجموعه هایی نظیر: پیش از هزار قطعه نقاشی پشت شیشه، ۶۰ نقاشی قهوه خانه ای و … را جمع آوری کرد. در اواخر دهه ۴۰ خورشیدی و پس از چندین دوره شرکت در نمایشگاه های داخلی و بین المللی سرانجام این هنرمند گرانقدر به سبک ویژه خودش رسید و توانست از تلفیق هنرهای ایرانی نظیر نقاشی پشت شیشه، خاتم کاری و آینه کاری آثار هنری برجسته ای را برای دیزاین فضاهای معماری ارائه دهد. در واقع مواجهه با آثار منیر فرمانفرمائیان، صحنه رویارویی سنت و مدرنیته است زیرا وی به خوبی توانسته آنچه را که از دانشگاه و مدارس هنر مدرن در آمریکا و اروپا فرا گرفته با هنرهای بومی و سنتی ایران تلفیق کند.

در سال ۱۳۹۶، نزدیک به یک میلیون دلار از آثار منیر شاهرودی فرمانفرمائیان در حراجی‌های هنری فروخته شدند و نمایشگاه دائمی آثار او در همان سال با حضور معاون هنری وقت وزیر ارشاد و معاون فرهنگی دانشگاه تهران، در باغ موزه نگارستان افتتاح شد. این موزه، اولین موزه در ایران به حساب می آید که به صورت ویژه آثار یک هنرمند زن در آن به نمایش گذاشته شده است. مجموعه این نمایشگاه شامل ۵۰ اثر از این هنرمند است. منیر تنها کسی بود که در آینه چیزی به جز خودش را می دید. ملکه آینه ها در ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ به علت کهولت سن در منزل شخصی خود دار فانی را وداع گفت.