امروزه طراحی محل کار ، از توجه به عمل گرائی به سوی نگرش به سلامت جسمی و روحی کارکنان گرایش یافته.

 ابتدا ذکر این نکته ضروری است که مطالعه نمونه های جهانی به هیچوجه جنبه تقلید کورکورانه را ندارد و مسلم است که حفظ اصول فرهنگ خودی از ضروریات اصلی هرگونه تغییر است و با گذشت بیش از یک قرن از برخوردهای اخیر ما با فرهنگ جهانی که تا حدودی اشتباهات فرهنگی و بنا به روایتی غربزدگی را به همراه داشت ، اینبار و با همه گیر شدن مفهوم جهان گرائی “globalization” لازم است تا تمامی حواسمان بر این باشد که ضمن برخورداری از منافع احتمالی جهانگرائی ، مراقب دوری از مضراتش نیز باشیم . لیکن کاری که نشدنی است ، فرار از مقوله جهانی شدن است ، لذا می باید که با حفظ همه اصول فرهنگ خودی ، سعی نمائیم تا آنچه را که لازم است از “globalization” فرا گیریم.
این بار و در این سلسله مقالات سعی داریم تا تغییراتی را که امروزه در مفهوم سازمانها و محل های کار ایجاد شده است ، بررسی نموده و به علل و عوامل ایجاد این تغییرات بپردازیم و تا آنجا که لازم و ضروری است از الگوهای جدید با تغییراتی که لازمه فرهنگ خودی است ، بهره گیریم.

بدیهی است که معرفی همه ابعاد چنین تحولات عظیم زیربنائی در زمینه ساختار ادارات و سازمانها ، وسیع تر از آن است که از عهده یک پورتال و بسیار بالاتر از آن برآید ، لیکن تلاشمان بر این خواهد بود ، تا بخشی از این مسئولیت را که بر عهده معماران ، طراحان داخلی ، طراحان صنعتی و تولید کنندگان دکوراسیون و ملزومات اداری و در مجموع بر دوش همه دست اندرکاران این هنر صنعت می باشد ، یادآور شویم و حتی الامکان به تشریح زوایای پیدا و پنهان آن بپردازیم .
فرصت ها اندک است و در صورتیکه قرار بر این باشد که ایران نیز به جمع عوامل اصلی اثر گذار در اقتصاد جهان و منطقه بپیوندد ، ایجاد تحولات بنیادی درساختارهای کهنه سازمانها و ادارات ما در بخشهای دولتی و خصوصی از ضروریات ابتدائی خواهد بود. و در صورتیکه مسئولین و تصمیم گیران مملکتی به این ضرورت پی برده و در این جهت برنامه ریزی و اقدام نمایند ، ایجاد مقدمات ابزاری این تغییرات ، از وظایف همه دست اندرکاران این هنر صنعت می باشد و در صورت عدم برنامه ریزی جهت حصول این آمادگی ها ازسوی دست اندرکاران ، لاجرم وابستگی در حوزه معماری ساختمان ها و طراحی داخلی و به تبع آن در تولید لوازم نیز ایجاد خواهد شد.)

 

این پروژه به منظور برنامه ریزی جهت تغییر فرهنگ عمومی جامعه در محلهای کار ، در کشور استرالیا ، به عنوان نمونه در ساختمان مرکزی بزرگترین شرکت بیمه سلامت به نام مدی بانک “Medibank” به اجرا گذاشته شد. مجریان طرح امیدوارند که بتوانند با اجرای این پروژه امکان تغییر در زندگی کارکنان و جامعه ایجاد نمایند به نحوی که به سلامت روحی و جسمی ایشان کمک موثر انجام شود. 

 

هدف مدی بانک این بود که محل ساختمان جدید خود را به نحوی طراحی و اجرا کند که به عنوان یکی از سلامت ترین محل های کار در دنیا شناخته شده و به عنوان الگو در این زمینه قرار گیرد. طرح اجرائی که برای ساختمان و دکوراسیون این محل پیش بینی شده است ،بدون شک با سنت ، رسوم و آنچه که عرف اجرای ساختار های اداری می باشد ،مغایرت کامل دارد . در این طراحی سلامت فیزیکی و ذهنی مراجعه کنندگان و کارکنان در اولویت قرار دارد به این ترتیب همه معیارهای قبلی در هم ریخته شده است. آرشیتکت پروژه می گوید : در این پروژه از طراحی محل کار بر اساس عمل گرائی به سمت طراحی بر مبنای سلامت گرائی سمت گیری نمودیم .

آرشیتکت: HASSELL
مساحت : ۴۷۷۵۰ متر مربع
سال اجرا : ۲۰۱۴
همکاران :
Chris Connell Design, Kerry Phelan Design Office Russell & George

آنطور که در پلان طبقات ملاحظه می نمائید به ندرت محل کاری مشاهده می شود که بسته باشد و یا حتی با پارتیشن کوتاه محدود شده باشد ، البته این نوع از طراحی محل کار اخیرا در بسیاری از شرکت های حوزه وب و دیجیتال از قبیل دفاتر شرکت گوگل و ماکروسافت مشاهده شده است .اما اجرای این نوع از نقشه های تفکیک فضا در یک دفتر مرکزی یک شرکت بیمه بیانگر این می باشد که موضوع فراتر از چند نمونه از مشاغل خاص می باشد و به تدریج گسترش امکانات ارتباطی جدید و ایجاد امکان برقراری ارتباط همیشگی کارکنان و سازمان از طرق مختلف و همچنین دسترسی ایشان به کلیه اطلاعات مورد نیازشان با روش ارتباط وایرلس در هر مکان ، دیگر تغییرات بنیادی مختص و محدود به برخی مشاغل خاص نمی باشد ، گرچه که اینگونه سازمانها به دلیل توانائی و تسلط خود در زمینه تکنولوژی ارتباطات در صف اول در تغییرات ساختار سازمانی و نحوه معماری ساختمانهای محل کار خود می باشند.

 

پرسنل مدی بانک در انتخاب محل کار خود و چگونگی استقرار در محل ، با در دست داشتن لب تاپ و موبایل آزادی کامل دارند ، ایشان در مدی بانک می توانند از میان ۲۶ مدل از محل های کاری یکی را انتخاب کنند ، با طیف وسیعی از محل های بسیار آرام تا مکانهای با مراکز کار مشترک و بالکن هائی مشرف و قابل رویت و همچنین محل های کار که به صورت کار ایستاده را انتخاب کنند.
روشنایی شبانه روزی در مناطق خاصی از فضای کاری شبیه الگوهای نور در روز طبیعی ، در حقیقت حمایت از ریتم معمول زندگی مردم است. کارکنانی که یک تمرین شدید در طول روز را می خواهند نیز می توانند از یک محل ورزشی چند منظوره در طبقه همکف استفاده نمایند

 

این ساختمان و محل کار تعداد زیادی از گیاهان را در خود دارند ، تعداد ۲۳۰۰ گیاه در داخل ساختمان و ۵۲۰ عدد در جعبه های مدولار در بیرون ساختمان که با گیانان زیبا پوشیده شده اند ، همینطور در نمای ساختمان نیز به طول ۲۵ متر با گیاهان سبز پوشیده شده است.امکاناتی از قبیل وضعیت ساختمان ، گیاهان فراوان و نحوه آزاد استقرار کارکنان، به از بین بردن استرس کمک می کند ، کیفیت هوای داخل ساختمان بسیار بالاتر است. نمای بیرونی ساختمان به جای خاکستری با پوشش گیاهان استرالیائی به رنگ سبز مشاهده می شود. این یک ساختمان “زنده و پر نفس می باشد و با توجه به اینکه با سایر المان های شهری محاصره شده است ، به شدت انسان را به درون خود فرا می خواند .

 

یک رمپ از ورودی اصلی در خیابان به صورت مارپیچ ایجاد شده است که به کارکنان اجازه می دهد تا به آسانی حتی با دوچرخه خود تا به محل کار خود دسترسی داشته باشند . این امکانات باعث می شود تا هم به صورت سمبولیک و عملی تعهد و علاقه کارکنان را به سلامتی و زندگی بهتر افزایش می دهد.

در کنار محل ورزش ، باغ خوراکی ها و در نزدیکی آن یک آشپزخانه باز قرار دارد که مدی بانک از آن برای تغذیه سالم کارکنان مورد استفاده قرار می دهد. طراحی ساختمان نیز بر اساس اصول حفظ آیتم های سلامتی طراحی شده است .

ورزش و بازی از ضروریات ایجاد طراوات ، تازگی و سلامت جسمی و ذهنی کارکنان می باشد .

تصور کنید از فردا که به سر کار می روید اتاق و یا میز کار اختصاصی خود را که به اجبار باید چند ساعت در روز را پشت آن بنشینید را ندارید و شما را آزاد خواهند گذاشت که هر جای ساختمان که دوست دارید بروید و هر طور که دوست دارید کار کنید ، نشسته یا ایستاده ،تنها یا با همکاران ، لم داده یا بسیار رسمی ، فقط می باید که لب تاپ و موبایل خود را در دسترس داشته باشید تا ارتباط با شما میسر باشد !!! چه حالی به شما دست می دهد ؟

 

 

حتی اگر در این وضعیت احساس راحتی و سهولت در انجام کار خود دارید ، ممانعتی نیست ، گرچه به نظر فضای بسته و نامناسبی می رسد.

تاثیر گیاهان متعدد و متنوع به همراه قوس هائی که در همه جا تکرار شده است ، به منظور انتقال نرم مفاهیم و نمایش شخصیت این مجموعه مناسب می باشد و در تضاد کامل با محیط غیر قابل نفوذ اطراف و ساختمان بسیاری از برج ها نیز این ساختمان مورد جدیدی در شهر ملبورن می باشد . این ساختمان قرار است که به عنوان سمبل تغییر فرهنگ کار نمود یابد. ضمن آنکه وجود سالن آمفی تئاتر و کافه های متعدد و فروشگاههای مختلف در درون آن نیز به این امر کمک می نماید.

 

 

معماران و معماران تهیه کننده لند اسکیپ “landscape” هم در تهیه طراحی داخلی همکاری می کنند، طراحان داخلی و معماران پارک و همه دست اندرکاران در طراحی بنیادی و زیر بنائی این مجموعه درگیر هستند . هسل “HASSELL” همچنین سه گروه مختلف از شرکت های طراحی را برای اینکار دعوت کرده است و این تنوع افکار درگیر پروژه باعث موفقیت در ایجاد لایه های مختلف و مهم این پروژه که همگی نیز در جهت ایجاد محل کاری با مفهوم زیر بنائی پرسنلی آزاد در انتخاب مکان کار ، چگونگی استقرار در محل و در مجموع کارکنانی راحت و رها و یله در محل کار که نتیجه اش آزاد اندیشیدن و ریلکس زندگی کردن و راندمان بالای کاری خواهد بود و به این ترتیب کارکنان خواهند دانست که چگونه با محل کار جدید و روش های کاری نوین خود همراه شوند.

 

مدی بانک “medibank” اطمینان دارد که محل کار جدید ارزش های فرهنگی و مالی جدید را در جهت بهبود بهره وری و کارائی و الهام بخشیدن به مشتریان کمک می نماید . تنفس در فضای ایده های رو به رشد به ایجاد فضائی مناسب برای تنفس ایده های جدید کمک خواهد نمود . نشانه های اولیه همگی حاکی از رفتن به این سمت سوی مملو از خلاقیت می باشد .

فقط چهار ماه بعد از اینکه مدی بانک به محل جدید منتقل شد ، گزارش شد که ۷۹% کارکنان با روحیه ای بسیار همکارانه با مدیران خود برخورد می نمایند و ۷۰% از کارکنان اظهار داشتند که در محل کار جدید کیفیت کارشان ارتقاء یافته است و چیزی بیش از ۶۶% از کارکنان گفتند که در محل جدید سازنده تر شده اند ضمن آنکه ۵% غیبت ها کاهش یافته است . آقای کایلی اسقف ، مدیر اجرائی مدی بانک می گوید که این ساختمان و محل کار وفضاهای عمومی اطراف آن ، تجسم هدف و ارزش های ما و تمامی چیزی است که ما برای تحقق آن ایستاده ایم و تلاش می کنیم .

تنوع تفکرات در طراحی ، موجد مفاهیم و فرمهای جدید در ساختمانها و همچنین در طراحی داخلی آنها می باشد.